Op kunstbeurs PAN kunnen geïnteresseerde bezoekers, kunstliefhebbers en verzamelaars zich elk jaar verlekkeren aan een breed scala aan kunst, design en antiek. Waar andere grote beurzen als Art Rotterdam en Unseen zich specifiek focussen op respectievelijk hedendaagse kunst en fotografie, onderscheidt de PAN zich juist door het aanbod in de breedte. Hier vind je zowel Japanse prenten uit de 18e eeuw als modernistische meubels uit Italië, werk van grote namen uit de kunstgeschiedenis zoals Andy Warhol en Alex Katz én werk van opkomende makers dat rechtstreeks uit het atelier komt.
Al struinend door het aanbod op de grote beursvloer (jaarlijks zijn er duizenden kunstwerken en objecten te zien en te koop) kom je bekende namen en nieuwe ontdekkingen tegen. Interessant is dat er niet alleen ver scheidenheid is in het aanbod, maar ook de binnen het oeuvre van de kunstenaars die op de beurs te zien zijn.
Activistische textielkunst
Op PAN Amsterdam is in de stand van Rademakers Gallery het werk van aanstormend talent Yamuna Forzani (1993) te zien. Deze opkomende kunstenaar maakte de afgelopen jaren furore met haar kleurrijke, gedetailleerde werken waarin ze fotografie en textiel combineert. Centraal in haar multidisciplinaire kunstpraktijk staat de ballroom cultuur, een beweging die in de jaren 80 in Harlem (New York) ontstaan is vanuit de Afro-Amerikaanse en Latin trans- en queer community. Vanuit de noodzaak om een veilige haven te creëren en gelijkgestemden op te zoeken, kwam deze gemarginaliseerde gemeenschap samen op plekken waar ruimte was voor dans en performance, zonder concessies en op hun eigen voorwaarden.
De creativiteit van de scene beperkte zich niet alleen tot choreografie (waar Madonna mee aan de haal ging in haar iconische videoclip ‘Vogue’) en performance, maar komt ook terug in het uitbundige kostuumontwerp waar veel kennis, tijd en vakmanschap in zit. Yamuna Forzani viert in haar textiele kunstwerken een diversiteit aan lichamen, vormen van zelfexpressie en seksualiteit. Naast ‘verzamelbare’ kunstwerken maakt de kunstenaar en modeontwerper ook collecties, die worden gedragen tijdens balls (feestelijke bijeenkomsten met dans en performance in competitievorm). Haar autonome kunstenaarschap en praktijk als modeontwerper gaan hand in hand en laten het potentieel van Yamuna Forzani zien.
Interessant is dat er niet alleen verscheidenheid is in het aanbod, maar ook binnen het oeuvre van de kunstenaars
Tuinieren als kunstvorm
herman de vries (1931) is een van Nederlands bekendste kunstenaars en houdt zich al ruim vijftig jaar bezig met de relatie tussen mensen en natuur. de vries is opgeleid als bioloog en gebruikt de natuur vaak als medium in zijn werk. Een van zijn meest bekende series is from earth, waarbij hij met verschillende soorten aarde zachte strepen op papier aanbrengt. Op geheel eigen wijze brengt hij orde en regelmaat aan in de natuur. De kunstenaar kiest er bewust voor om zowel zijn eigen naam als de titels van zijn kunstwerken met kleine letters te schrijven, om hiërarchie te vermijden. Zijn werk is te zien in de stand van Borzo, samen met andere grote namen uit de zero beweging zoals Jan Schoonhoven. Het oeuvre van de vries beperkt zich echter niet tot tweedimensionaal werk, zo maakte hij in de jaren 90 een tuin in opdracht van Drawing Centre Diepenheim (destijds nog Kunstvereniging Diepenheim), die nog steeds te bezoeken is. Geheel in lijn met zijn filosofie (en oeuvre) schept de vries orde in de natuur, zonder hiërarchie aan te brengen. De tuinen bestaan uit botanische verzamelingen waar de bezoeker met de zintuigen zelf patronen kan ontdekken. Door af te gaan op zicht, geluid, tast en geur kunnen de tuinen steeds opnieuw ervaren worden.
Naast Forzani en de vries zijn er op PAN nog talloze andere multidisciplinaire kunstenaars te ontdekken, denk bijvoorbeeld aan COBRA-boegbeeld Karel Appel die naast schilder ook een begenadigd beeldhouwer was, of aan de jonge Alexandra Philips die subtiele tekeningen en imponerende installaties maakt. Het is deze brede blik van de makers die naadloos aansluit bij het concept van PAN: een rijk en gevarieerd aanbod waarbij er voorbij de grenzen tussen verschillende disciplines wordt gekeken.
Nadine van den Bosch is kunsthistoricus en co-founder van Young Collectors Circle, hét platform voor startende kunstverzamelaars. Daarnaast werkt ze als curator en kunstadviseur voor diverse (bedrijfs)collecties en is ze columnist, auteur en tekstschrijver.
Lees meer achtergronden over de beurs in de nieuwste PAN Amsterdam-editie van Tableau.
PAN Amsterdam
19 – 26 november 2023