In het Parijs van 1901 zorgde een nieuw gezicht voor opschudding in de door mannen gedomineerde kunstwereld: Berthe Weill opende haar galerie in Montmartre. Zij werkte samen met grote namen en gaf ook vrouwelijke kunstenaars een podium.
Traditioneel gezien werd de Parijse kunstmarkt beschouwd als een typisch mannelijke aan gelegenheid. Het grootste gedeelte van de kunstenaars, de kopers en vooral de kunst handelaren was man. Toch diende zich vanaf het begin van de 20e eeuw een nieuw gezicht aan binnen de Franse kunsthandel: Berthe Weill (18651951). Niet meer dan anderhalve meter groot, met dikke jampot glazen in haar bril en een scherp temperament, was zij de allereerste vrouwelijke kunsthandelaar in Parijs. In 1901 open de Weill haar galerie in het culturele centrum van Montmartre. Galerie B. Weill bleef veertig jaar actief en toonde verschil lende kunstenaars die tegenwoordig tot de top van de moderne kunst worden gerekend, onder wie Pablo Picasso, Henri Matisse en Suzanne Valadon.
Berthe Weill werd geboren in een arm joods gezin en ging als tiener in de leer bij haar achterneef Salvator Mayer, die een antiek winkeltje runde aan de Rue Laffitte in Montmartre. Van Mayer leerde zij de kneepjes van het vak en samen handelden zij in verschillende antieke waren en oude boeken. Toen haar leermeester in 1896 overleed, besloot zij om met haar broer Marcellin een eigen antiekwinkeltje te openen aan de Rue Victor Massé, eveneens in het drukbezochte Montmartre. Niet lang na de opening werd Weill benaderd door de Spaanse zakenman Pedro Mañach, die goede connecties onderhield met jonge Spaanse kunstenaars in Parijs. Hij spoorde haar aan het antiekwinkeltje om te zetten in een kunsthandel. Aldus geschiedde: op 1 december 1901 opende Galerie B. Weill haar deuren. Berthe koos er bewust voor om haar voornaam af te korten tot slechts de letter ‘B’, zodat bevooroordeelde kopers haar niet op haar gender zouden afkeuren.
Al snel had Weill een uitgebreide kring aan kunstenaars om zich heen verzameld. Zij beperkte zich hierbij niet tot de populaire impressionisten, zoals vele andere kunsthandelaars deden. Sinds de successen in de laatste decennia van de 19e eeuw, werden impressionistische werken veelvuldig verzameld door iedereen die het zich kon permitteren. In tegenstelling tot haar collega’s, presenteerde Weill haar galerie als de eerste kunsthandel die zich volledig wijdde aan de promotie van contemporaine kunstenaars. Al vanaf 1902 promootte zij, onder andere, Henri Matisse, André Derain en Albert Marquet, die drie jaar later bekend zouden staan als de fauvisten. De Galerie B. Weill had als doel om de jongere generatie avant-gardisten – aan wie ze moederlijk refereerde als ‘les jeunes’ – een platform te bieden.
Picasso en Modigliani
Zo was Berthe Weill een van de eersten die handelde in de werken van Pablo Picasso. De jonge Spaanse kunstenaar was in 1900 voor het eerst naar Parijs afgereisd en werd daar door Pedro Mañach voorgesteld aan Weill. Mañach deelde een klein appartement annex studio met Picasso en de beeldhouwer Manuel Martinez Hugué (beter bekend als Manolo). Tijdens haar eerste ontmoeting met Picasso kocht Weill drie werken van stierengevechten voor 100 franc en verkocht deze weer door voor 150 franc: Picasso’s eerste verkoop in Parijs. Hierop nodigde Mañach haar uit om in hun appartement naar meer werk te komen kijken. In haar memoires beschrijft Weill haar bezoek aan het appartement van de drie Spanjaarden. Ze beklom de trappen naar de voordeur en trok geruime tijd aan de bel, maar niemand deed open. Geïrriteerd daalde Berthe Weill de trappen weer af en kwam daar Mañach tegen. Waarom ging zij weer naar beneden, vroeg deze, deed er niemand open? Met zijn tweeën liepen ze terug naar het appartement.
Bij binnenkomst bleken Picasso en Manolo wel degelijk thuis te zijn. Verstopt onder de dekens hadden zij gegierd van het lachen bij het idee dat de kleine Weill zó aan de deurbel moet hebben gehangen. Een van de werken die Weill toen uitkoos, hangt op dit moment in The Guggenheim Museum in New York en wordt gezien als een van Picasso’s vroegste meesterwerken: Le Moulin de la Galette (1900). Hoewel Picasso een exclusief contract zou tekenen met kunsthandelaar Clovis Sagot in 1904 (hij wist Picasso’s werken voor hogere prijzen te verkopen dan Weill), zouden zij tot ver in hun beider carrières bevriend blijven.
Weill was tevens de enige die tijdens zijn leven een solotentoonstelling wijdde aan de werken van de Italiaanse kunstenaar Amedeo Modigliani…
Verder lezen? Bestel een losse editie of haal hem in de winkel.
