Een fabrieksgebouw als krantenrek, een wc-rol met hierop een schommelend mannetje en een huisje dat ook pedaalemmer is. De sculpturen van Tomas Schats bevinden zich op het grensvlak van kunst en design. Ze ogen simpel maar zijn slim bedacht en raken altijd een snaar. Niet zelden prijken er meerdere rode stippen bij zijn werk, dat vaak wordt uitgebracht in kleine oplages. Zijn het functionele sculpturen of conceptuele designobjecten? Ze houden het midden tussen beide, maar met de signatuur van een beeldhouwer. Dat zijn werken handgemaakt en helemaal wit zijn draagt hieraan bij, al worden ze vaak uit hout en/of epoxy opgebouwd. Tomas komt zelf uit de kunsthoek maar ook in de designwereld zien we een toenemende interesse in sculptuur, zeker bij de nieuwe garde.
Aanstormend talent Erik Sluijs studeerde product design, maar neemt niet zozeer dingen als wel gebouwen als vertrekpunt voor zijn witte en grijze wandobjecten. Hij ontleedt bouwstijlen en brengt zijn voorbeelden terug tot een reeks minimale vormen en patronen. Door middel van experimenten met klei, textiel, pvc en andere materialen komt hij tot spannende mallen waarmee hij het platte vlak als het ware uitdaagt. Dit resulteert in driedimensionale wandsculpturen die heel tactiel ogen en allerlei referenties oproepen. Zijn series, want ook dit werk is in een oplage te verkrijgen, zijn gemaakt van Elfenbein gips wat vaak voor decoratieve ornamenten wordt gebruikt. Ook zijn sculpturen vinden gretig aftrek. Door te werken met verschillende formaten en oplages weet hij net als Schats de prijzen redelijk bescheiden te houden.
Tussen kunst en design
Op de graduation show van de HKU dit jaar viel het werk van designer Lucy Schoorl in dit kader op. Een ragfijne collectie keramiek met de mysterieuze titel Glorifying Phylogeny. Kleine maar fijne porseleinen objecten die als tere sculptuurtjes staan te pronken, met her en der een laagje parelmoer. Lucy nam de afstammingsgeschiedenis van organismen als uitgangspunt en beschrijft in een eenvoudig boekje een groep schelpachtige wezens die ze stuk voor stuk in vorm en materiaal heeft gegoten. Haar eindexamenwerk is een alsmaar evoluerende serie objecten die tot ieders verbeelding spreekt. Het leuke is dat ook deze sculpturen een functie hebben, je kunt ze gebruiken als beker, doosje of gewoon als hebbeding: ‘Mijn werk is het resultaat van voortdurend onderzoek naar vorm, verbeelding en functie’, aldus de ontwerper. Ook Lucy wist trots te vertellen dat ze al meerdere stuks had verkocht.
Vervormde plastieken die doen denken aan ballen, stenen of kussens maar waarbij het materiaal als het ware gesmolten lijkt
Hetzelfde geldt voor Floor Merjenburgh die een intrigerende serie van ogenschijnlijk abstracte objecten van klei presenteerde. Vervormde plastieken die doen denken aan ballen, stenen of kussens maar waarbij het materiaal als het ware gesmolten lijkt. En dat is het gevolg van haar ontwerpproces. Wanneer klei net uit de mal komt is het kneedbaar en kun je de oorspronkelijke vorm bewerken tot een nieuw object wat Floor naar hartenlust doet. Ze versmelt twee voorwerpen zodanig dat de beginvorm subtiel zichtbaar blijft, maar er wel een nieuwe en unieke sculptuur ontstaat. Hoewel het voorwerpen lijken die in een kunstverzameling niet zouden misstaan, verwijst Floor zelf nadrukkelijk naar haar metier als vormgever: ‘Uiteindelijk komen producten bij mensen thuis en speelt gevoel een enorme rol. Daarom vind ik het belangrijk om dit niet weg te laten tijdens het ontwerpproces.’
Het is geen verrassing dat de richting Ceramics van de Gerrit Rietveld Academie een walhalla is voor liefhebbers van sculpturale vormgeving. Deze academie heeft een aantal afdelingen waarbij de grens tussen autonome en toegepaste kunst vervaagt en bij studenten keramiek is dit regelmatig het geval. Het vakmanschap speelt een grote rol en tegelijkertijd wordt er veelvuldig geëxperimenteerd en hebben de werken vaak een monumentaal karakter. Tot de verbeelding sprak wat dat betreft de presentatie van Elle van Baaren met onder andere drie reusachtige en realistische vingers, met veel aandacht voor detail gemaakt. Ze zijn onderdeel van een grotere kunstinstallatie, maar zouden het zeker ook goed doen als limited edition design objecten. Terug naar de werken van Tomas Schats, een XL versie van zijn ‘Pedaalemmerhuisje’ was dit najaar te zien op BIG ART. Zo’n drie meter hoog en daarmee niet geschikt voor elk huis maar voor op het aanrecht heeft hij ook een kleiner exemplaar.
Anne van der Zwaag is curator, publicist en eigenaar/directeur van designbeurs OBJECT en kunstplatform BIG ART. Ze maakt tentoonstellingen, schrijft boeken en columns, adviseert bedrijven en zit in allerlei besturen en adviescommissies. Daarnaast verzamelt ze kunst en design.
Meer lezen? Bestel een losse editie of haal hem in de winkel.
