Nederland is een nieuwe parel rijker. Sinds kort is de renovatie van Huis Landfort in de provincie Gelderland, gelegen tegen de Duitse grens op luttele kilometers naast Schloss Anholt, een feit. Het huis is geheel in oude glorie teruggebracht en de oude luister van het Zocher park hersteld. Een plek waar je inspiratie kunt opdoen. Je wordt omgeven door harmonie en schoonheid. Het is een uitzonderlijk project, waar op elk front kosten noch moeite zijn gespaard en elk detail met zorg geplaatst is. Een totaal harmonieus Gesamtkunstwerk!
Voor mij als taxateur is het meegroeien met het verzamelproces een buitengewoon mooie ervaring. Omdat het project door de jaren groeit, groei je als taxateur vanzelf mee. De historie van het huis is grondig onderzocht en alles is voor zover mogelijk teruggebracht in de oorspronkelijke staat, zodat de samenhang der dingen weer tot zijn recht komt. Met behulp van een filantropische financier hebben René Dessing en Wim Dröge het project vorm kunnen geven en is stichting Erfgoed Landfort opgericht. Huis Landfort is een buitengewoon en opmerkelijk ensemble en een aanwinst voor de Nederlandse cultuur en culturele educatie. Er is een uitgebreide bibliotheek en het is de bedoeling dat er kennis doorgegeven gaat worden op nationaal en internationaal gebied. Zonder kennis is er immers geen begrip en waardering voor ons mooie erfgoed. Een gedachte die ik omarm.
Holistisch rentmeesterschap
De variëteit van de taxatie opdrachten binnen dit project was voor de uitoefening van mijn vak zeer interessant. Behalve de diversiteit van de objecten maakt ook de diversiteit in de opdrachten het boeiend. De collectie is opgebouwd met objecten die passen in de Nederlandse traditie van fraaie meubels, kleden, serviezen, kroonluchters en schilderijen. Daarnaast is er een interessante collectie Delfts aardewerk en een vrolijke, bonte collectie porseleinen papegaaien en kaketoe’s in de tuinkamer. Dit alles gepresenteerd en afgestemd tegen een decor van extravagante stoffen en wandbespanningen. De keuzes voor de objecten zijn gerelateerd aan het Nederlandse interieur met de bedoeling om de kennis hierover door te geven aan de volgende generaties. Een vorm van holistisch rentmeesterschap. Dit alles in samenhang en relatie met de geschiedenis van de oorspronkelijke bewoners van het huis. Een persoonlijk perspectief dat tot ieders verbeelding spreekt.
Omdat het een meerjarenplan was kwamen er verschillende taxatie opdrachten uit voort. Zowel lenen, schenken als kopen kwamen aan de orde. Bij bruiklenen is een taxatierapport van belang om de waarde tussen de beide partijen vast te leggen. Dit kan vervolgens weer gebruikt worden voor de (transport) verzekering. Ook schenkingen worden gebaseerd op een taxatierapport. Dit kan dan fiscaal voordeel opleveren bij de schenker. Hij kan het immers weer aftrekken bij de belastingdienst. Bij het kopen komen de werken op de lijst voor de verzekering te staan, ook hier is een rapport opgesteld door een onafhankelijke derde van groot belang.
Enkele objecten zoals bijvoorbeeld een fraaie witte tegelkachel uit de Herrnhutter fabriek in Zeist had een restauratie nodig. Een adviserend rapport van de taxateur is hierbij behulpzaam. Wat is de waarde voor de restauratie en wat zou de waarde zijn na restauratie? Een goede onderbouwing is fundamenteel. Zeker ook wanneer fondsenwerving een onderdeel is voor het restauratie proces. Het moet dan leesbaar en begrijpelijk zijn voor meerdere partijen, alvorens een aanvraag voor een bijdrage voor restauratie gehonoreerd kan worden. Ik vind dat als taxateur interessant, want wat maakt een object belangrijk om het als erfgoed te behouden? Welke invalshoek kies je? Wat is de voorbeeldfunctie en welke pedigree heeft het?
Bij de tegelkachel van de Herrnhutters was het niet moeilijk. Behalve in de Herrnhutter kerk aan het Broederplein in Zeist zijn er nog maar weinig exemplaren te vinden. De kachel die in Huis Landfort staat komt uit Soestdijk. Een prachtige provenance! De mooie werkplaats waar de kachels oorspronkelijk gefabriceerd werden, is overigens nog steeds te zien in Zeist! De naam van de fabriek staat nog op de gevel, Fayencefabriek Fa. E.C. Martin.
Huis Landfort heeft kortom een rijke geschiedenis en is een Gesamtkunstwerk met impact!
Meer lezen? Bestel een losse editie of haal hem in de winkel.
Edel van Utenhove is oprichter van Noble House Valuation, een onafhankelijk taxatie- en adviesbureau voor kunst, antiek en inboedel. Sinds 2008 biedt ze taxaties aan voor verzekering, successie of onderlinge verdeling. Tevens geeft ze advies bij aan- en verkoop van kunst en antiek.
