Een cyclorama van 23 meter lang, een 16 meter lange prent en ontwerptekeningen van 12 meter hoog. Dit zijn enkele voorbeelden van de grootse tekeningen die het Rijksmuseum toont in ‘XXL Papier – Groot, groter, grootst!’. De tentoonstelling bestrijkt werken van 1500 tot nu. Van een stamboom van keizer Karel V uit ca. 1535 van Robert Péril en een papieren altaarstuk van de Gekruisigde Christus uit 1650 door Matthijs Borrekens, tot hedendaagse papierkunst van Jacobien de Rooij (1947) en Sanne Peper (1963). Door de kwetsbaarheid van papier is in de loop der eeuwen veel verloren gegaan. Daarom is het grootste deel van de werken die te zien zijn uiterst zeldzaam.
Een hoogtepunt is het recent ontdekte cyclorama, waarvan een van de zes delen een prominente plek heeft in de tentoonstelling. Opgerold en zonder dat iemand wist wat het was, lag het decennialang in het depot. Een inventaris uit 1962 omschrijft het werk als behang, maar na grondig onderzoek kwam een team van curatoren en conservatoren tot de conclusie dat het om een cyclorama gaat, een rond panoramabeeld. Het werd halverwege de 19e eeuw geschilderd in opdracht van de Duitse ondernemer Ferdinand Reichardt (1813). De zes delen vormen samen een anderhalf kilometer lang bewegend panorama met Zwitserse, Oostenrijkse en Italiaanse landschappen. Reichard reisde naar Noord-Europa om er avondvoorstellingen mee te geven. Het specifieke werk dat het Rijksmuseum toont, oogt door de thematiek en kleuren als een reusachtig sprookje. Er ontvouwt zich een landschap met een warme gloed van oranje en paarse tinten, waardoor de indruk ontstaat dat het om een zonsopgang gaat. Naast de fantasierijke sfeer, zijn er ook herkenbare elementen zichtbaar zoals ruïnes, bruggen en gebouwen. Dit is een van de vele werken in ‘XXL Papier’ waar op technisch, verhalend en historisch vlak van alles te (her)ontdekken valt.
Rijksmuseum – XXL Papier
Te zien t/m 4 september 2022
