De stroomlijn is een van de belangrijkste ontwerpprincipes van de moderne tijd. In het kort is de bijpassende filosofie: het design van de minste weerstand, om te zorgen voor meer snelheid als het gaat om voertuigen. Een concept dat in de jaren 30 van de vorige eeuw ontzettend populair werd, meeliftend op de vele ontwikkelingen in de wetenschap en industrie. Basale houten vliegtuigen transformeerden tot strakke aluminium exemplaren, en ouderwetse koetsen leken in the blink of an eye te zijn vervangen door – voor die tijd – razendsnelle auto’s.
Het idee van gestroomlijnd design gaat natuurlijk veel verder dan voertuigen: in huishoudelijke apparaten was het bijvoorbeeld ook al snel een hit. Maar we kunnen nog een stapje verder zetten. Kijk maar naar het bedrijfsleven, dat het nogal eens heeft over zaken als ‘de organisatie willen stroomlijnen’. Of de honger van de sportsector naar snelheid en het altijd maar weer opnieuw verbreken van records. Want: het kan altijd sneller, beter en mooier. De expositie Sneller, beter, mooier – de Vormgeving van de Vooruitgang in Design Museum Den Bosch voegt al deze elementen uit de werelden van design, kunst, natuur en techniek samen en vertelt het verhaal over de geschiedenis die eraan vooraf ging. Maar ook wat we van de toekomst kunnen verwachten.
Zo zie je er bijvoorbeeld Le Jamais Contente (1899), de eerste auto die honderd kilometer per uur reed en nog elektrisch was ook. En door de ontwerpen van de Amerikaanse Norman Bel Geddes wordt getoond hoe de stroomlijnontwerpers hun inspiratie uit de natuur wisten te halen. Industrieel ontwerper Geddes liet zich niet tegenhouden door conventies in zijn futuristische ontwerpen. Het meest bekend werd hij met Futurama: een design namens General Motors voor de New York’s World Fair in 1939, waarmee hij speculeerde hoe de wereld er later uit zou gaan zien.
In de expositie komt ook het intrigerende werk van Italiaanse futuristen aan bod, en de toentertijd shockerende film kunsten van de Lumière broers. Meer van het nu zijn een waterstofauto en de beroemde zonneauto van het Twentse Solar Team: hoe gestroomlijnder een ontwerp, hoe minder luchtweerstand en hoe zuiniger een voertuig. Dat is nu nog net zo goed als vroeger het geval. Elon Musk staat met zijn Tesla’s in een lange traditie van stroomlijning en duurzaam heid. Gecombineerd met de onderzoeken en tests die je er als bezoeker zelf kunt doen, is het een plek waar je de nodige uren kunt doorbrengen zonder je te hoeven vervelen. En de opmerking ‘laten we dit even stroomlijnen’ zal daarna nooit meer hetzelfde klinken.
Sneller, beter, mooier – de vormgeving van de vooruitgang
Design Museum Den Bosch
t/m 3 september 2023
Meer lezen? Bestel een losse editie of haal hem in de winkel.
