De kunstwereld, dat is haar wereld. Dat weet veilingmeester Marlous Mostrous-Jens (31) maar al te goed. Inmiddels zit zij alweer tien jaar in het veilingwezen in Londen en Amsterdam waarvan de laatste drie jaar bij Sotheby’s als Director Business Development. Het Londense veilinghuis is sinds juni 2019 niet meer beursgenoteerd en legt de focus op technologie, online veilingen en private sales.
Kreeg je kunst al jong mee?
Ja, naar de TEFAF met mijn ouders. Dat was echt het leukste uitje van het jaar. Mooi aankleden en kunst kijken. Hoort bij je opvoeding, vonden mijn ouders. We reisden veel en gingen alle musea af. Dat vond ik fantastisch. Het kantelpunt kwam bij Tate Modern. Ik was vijftien toen ik The Weather Project van Olafur Eliasson in de Turbine Hall zag. Daar lagen mensen op hun rug naar die gigantische zon te kijken. Toen was ik verkocht. Sindsdien is kunst mijn passie.
Hoe ben je de veilingwereld ingerold?
Op mijn zeventiende kreeg ik advies van Philip Hoffman, oprichter van The Fine Art Fund. Het werd Business Economics en niet kunstgeschiedenis. De business kant van de kunstwereld sprak mij sowieso aan. Hedendaagse kunst zou ik altijd nog kunnen leren. Mijn scriptie ging over de economische aspecten van de kunstmarkt. Uiteraard heb ik veel stages gelopen, ook bij veilinghuizen en een Master gedaan bij het Sotheby Institute. Je wilt toch die droombaan krijgen. En dat is gelukt.
Veilingmeester, hoe word je dat?
Bij mijn eerste veilinghuis kreeg ik al vrij snel Telephone Bid Training. Dan leer je telefonisch bieden voor klanten. Een rollenspel met lastige vragen van lastige klanten. Kom je daar goed doorheen, dan mag je met echte klanten bieden in de veiling. Ik dacht: wow… dit is cool! Maar veilingmeester… dat leek me nog leuker! Dus ging ik de Head of Auctioneers ongeveer stalken. Zo graag wilde ik. Tot ik werd uitgenodigd voor de eerste try out rondes, een X-factor achtige afvalronde. Uiteindelijk werd ik samen met een ander meisje uit vele collega’s gekozen om echt veilingmeester te worden. Mijn droom kwam uit!
Wie waren je inspiratiebronnen en leermeesters?
Eerst Jop Ubbens, die colleges gaf over dit vak. Toen ik veilingmeester wilde worden gaf hij mij tips & tricks. Recent Oliver Barker, mijn voormalige baas bij Sotheby’s in London en misschien wel de beste veilingmeester in het vak. Met hem mocht ik nauw samenwerken. Een geweldige kans om de internationale veilingwereld te leren kennen en de grootste verzamelaars ter wereld te ontmoeten. Klantenbinding en relatiebeheer, dat heeft hij mij geleerd.
De fijne kneepjes van het vak, hoe leer je die?
Oefenen. Eerst de bid increments in je hoofd stampen. Dat zijn alle verhogingen tijdens het bieden. Dat moet je tweede natuur worden. Wat je verder nodig hebt: een combinatie van humor, acteren, een vlotte babbel, de zaal aanvoelen. En heel belangrijk: de balans tussen likeability en autoriteit. Het moet je gegund worden, maar je moet ook gezag uitstralen zonder autoritair over te komen. Enthousiast zonder een clown te zijn. Verder moet je vaardigheden beheersen als: rondkijken, gebaren, de hamer hanteren, tekstuele trucs, do’s & don’ts.
Wat is het mooie van het veilingmeesterschap?
Alles bij elkaar. Dit het leukste vak dat er is. Heerlijk op dat rostrum! Het gaat om een combinatie van factoren: het toewerken naar de show waar je zelf aan hebt meegewerkt. En dan medeverantwoordelijk zijn voor het resultaat. Eigenlijk is het een bijbaan. Ik sta niet de hele dag met een hamer te zwaaien. Ik doe veilingen in Londen en in Nederland vooral charity. Mijn favoriete categorieën zijn hedendaagse kunst en juwelen. Wat is minder leuk aan dit vak? Een veiling met weinig interesse. Als diverse werken onverkocht blijven. Heel vervelend als de verkoper in de zaal zit. Ook lastig als je zelf emotioneel betrokken bent, bijvoorbeeld als je zelf bepaalde werken hebt ingebracht namens een klant die je goed kent en dat die onverkocht blijven.
Hoe hou je alle soorten bieders uit elkaar?
Je hebt bieders in de zaal, aan de telefoon, online en absentee bids: klanten die van tevoren hun hoogste bod uitbrengen. Als veilingmeester moet je namens die klanten meebieden tot dat bedrag. Hulp krijg je van spotters die goed rondkijken en bid clerks. Verder geef ik bieders in de zaal altijd de voorkeur om als eerste te bieden. Zij hebben de moeite genomen naar de zaal te komen.
Wat zijn jouw andere bezigheden bij Sotheby’s?
Business Development en Client Strategy. Heel breed eigenlijk. In London lag mijn focus bij Europese topklanten. In Nederland ben ik onder andere verantwoordelijk voor de zichtbaarheid van Sotheby’s, het verbeteren van ons relatiemanagement en het versterken van onze relaties met musea en andere partijen. Being the true trusted adviser. Mijn belangstelling gaat dus uit naar de commerciële kant. En de magie? Die zit bij de kunstwerken zelf en de kunstenaars die het gemaakt hebben. Met ons Nederlandse team zijn wij voornamelijk betrokken bij aan- en verkoop op de internationale veilingen en collection managementadvies en daarnaast veel verzekering- en successietaxaties. Private sales doen we ook steeds meer.
Inspectie van een werk van Morris Louis
Wat is het mooie van werken bij een internationaal veilinghuis?
De fantastische werken die je langs ziet komen. Eigenlijk wordt er elke week bij Sotheby’s een nieuw museum geopend. Of het nou tapijten zijn, horloges of contemporary art. Maar het mooiste vind ik de passie en expertise van mijn collega’s en de verzamelaars. Dat maakt dit de beste baan ooit.
Hoe zie jij de kunstmarkt verschuiven?
Azië komt heel sterk op, dus wij focussen zeker op de groei van hedendaagse kunst aldaar. De kunstmarkt is overigens nog nooit zo internationaal geweest. London is de art capital van Europa, terwijl de grotere veilingen in New York blijven. Daar zou ik best eens een veiling willen doen. Ik verbaas me telkens weer over hoeveel kunst daar zit en hoeveel belangrijke verzamelaars daar rondlopen. Anderzijds zien we een verschuiving naar online en wordt de snelheid van informatie en deals steeds belangrijker. Alles moet readily available zijn en snel. En wat nu hot is? Female artists en African American artists.
Veilingen worden gehypet met veel tamtam om prijzen op te schroeven.
In elke business is marketing van belang als je iets wilt verkopen. Vandaag de dag zijn kunstenaars hun eigen marketeers, zoals Jeff Koons en Damien Hirst. Ook de veilinghuizen doen hieraan mee en als een werk veel in het nieuws of op bijzondere tentoonstellingen is geweest dan helpt dit met de prijs. Maar dit is niet prijsbepalend. Uiteindelijk gaat het om de kwaliteit, de markt en de prijs. Ook Instagram en social media zijn factoren die invloed hebben op trends in de kunstmarkt. Je ziet ook steeds meer art influencers en kunstenaars die kunst op social media aanbieden.
Hoe zou je je eigen smaak omschrijven?
Eclectisch… maar dat is wel een term van deze tijd. Ik houd van abstract, zero, minimal art en arte povera. Maar dat verandert. Ik zie ook zoveel. Ik zou ook een antieke Egyptische vaas willen kopen… wel duur maar dan heb je wel een vaas van 4000 jaar oud die heel modern oogt. Supergaaf vind ik dat. Verder verdiep ik me vaker in fotografie en was ik onder de indruk van Unseen. Musea? FOAM, Van Gogh, Stedelijk en Voorlinden en over de grens Moma, Tate Modern, Prado en Foundation Beyeler in Basel.
Hoe blijf je op de hoogte?
Tableau natuurlijk! Verder veel online: Artnet, Artnewspaper, Artprice, Arttactic, In Other Words Newsletter, veilingen, en musea en shows aflopen. En vooral: met heel veel experts praten. Dat is ook het mooie van dit vak.
