Heilige huisjes kraken. Verder kijken dan de kunstzinnige neus lang is. Dat is de opdracht die kunst-omnivoor Floris Kappelle zichzelf stelt tijdens ontmoetingen met prominenten uit de kunstwereld. Liefst in een prettige omgeving waar gedachten vrij kunnen zweven. Want bij een welverzorgde lunch spreekt men vrijmoediger dan in het pluche van de directiekamer. Niet de audiotour die zegt wat we moeten zien is onze leidraad maar een frisse kijk op de kunstwereld. Deze keer Suzanne Swarts, directeur Museum Voorlinden.
Lente op Voorlinden. Het landgoed ligt er schitterend bij deze ochtend. Lockdown… dus geen bezoeker te bespeuren, maar wel het gekwetter van vogels die de lente vieren. In het landhuis dat normaal dienst doet als restaurant worden we ontvangen door Suzanne Swarts, al vijftien jaar verbonden aan de collectie waarvan de laatste vijf jaar als directeur van museum Voorlinden. Dit bijzondere museum voor hedendaagse kunst trekt zijn eigen plan en vertelt zijn eigen verhaal. Initiatiefnemer Joop van Caldenborgh heeft de collectie, het landgoed en het museum inmiddels geschonken aan de stichting waar Swarts leiding aan geeft. ‘Als geheel onafhankelijke instelling hebben wij de volledige vrijheid om te doen en te laten wat we willen. Een unieke positie in het Nederlandse museumlandschap.’
VISITORS VIEW
Directeur zijn van een gesloten museum, hoe voelt dat? Swarts: ‘Gehandicapt. Zeker als je core business is kunst delen met het publiek. Dat kunnen we op geen enkele manier compenseren. Toch slaan we ons er doorheen. Zo kijken we samen vooruit naar de tijd dat we weer wat mogen. Ons publiek voorzien we met groot enthousiasme van informatie via onze social media kanalen. We posten iedere dag een kunstwerk uit de collectie. Dat varieert van gouwe ouwe tot de meest recente aankopen. Elke vrijdag hebben we onze befaamde visitors view waarmee we selfies delen van onze bezoekers. Het is verrassend om te zien dat mensen heel creatief kunnen zijn met kunst en daarop reageren. Je ziet nieuwe kunstwerken ontstaan. Dat Droste-effect, daar beleven we veel plezier aan. Het zijn sweet memories om op te teren in deze tijd van lockdown.’
Elke week presenteert Suzanne Swarts de reeks ‘Kunst in het Kort’: ‘Dat zijn filmpjes van twee minuten waarin ik iets vertel over een kunstwerk. Te zien via allerlei kanalen, zelfs in de trein. Je merkt dat er een grote behoefte bestaat aan goede inhoud. Het verhaal achter een kunstwerk. Niet te lang, niet te zwaar. Maar wel begrijpelijk en toegankelijk. Zo proberen we kunstwerken zichtbaar te maken die nu niet te zien zijn. Deze filmpjes worden goed bekeken, nog beter dan de opbouwclips, een vaste hit. Wij filmen altijd de realisatie van onze tentoonstellingen. Mensen willen graag achter de schermen kijken. Daarom hebben wij onze ateliers voor restauratie en educatie in het museum van een glaswand voorzien. Wij laten het publiek zien wat daar gebeurt. Dat doen we dus ook met de opbouw. Dat is zo’n leuk proces: mijn leukste weken van het jaar. Zeker met werk uit eigen collectie. Lekker shuffelen wat waar komt, en dan de kick van werk dat je lang niet meer had gezien.’
CHESTNUT CIRCLE
Als particulier museum ontvangt Voorlinden geen subsidie. De lockdown komt dus hard aan. Swarts: ‘Alle inkomsten uit entree, winkel en restaurant zijn stilgevallen toen de deur dicht ging. We maken geen aanspraak op fondsen. We houden onze eigen broek op en daar zijn we trots op. Een andere bron van inkomsten waar we in deze tijd extra blij mee zijn, dat zijn onze begunstigers: particulieren en bedrijven die ons een warm hart toedragen en ons ondersteunen met een bijdrage voor minimaal vijf jaar. Deze Chestnut Circle – genoemd naar die prachtige kastanje in ons park – houdt ons overeind en ja, er is nog plek voor nieuwe leden. Wij bieden onze begunstigers een heel leuk programma, ook in deze lastige tijden. Bijvoorbeeld met exclusieve openingen. We maken daar altijd een feestje van, inmiddels nogal gewild en sowieso een goede trekker voor meer begunstigers. En het mooiste is: ondanks deze tijd is de cirkel alleen maar gegroeid.’
JONGE DOELGROEP
Welke maatregelen heeft Swarts verder getroffen? ‘Ook al is het licht weer in zicht, we hebben aan de kostenkant aan de knoppen moeten draaien. Het programma is gewijzigd en een paar ambitieuze en kostbare tentoonstellingen zijn vooruit geschoven. Dan bezuinig je op transport en verzekeringen. Zoals Antony Gormley: verplaatst naar volgend jaar. Er is nu gekozen voor een tentoonstelling met de Zuid-Afrikaanse kunstenaar Robin Rhode. Zijn eerste solo-expositie in Nederland. Robin gebruikt de muur als zijn canvas, waarop hij met zijn tijdelijke interventies een imaginaire wereld verbeeldt. Een prachtig programma waar we veel van verwachten. Verder bezitten we zelf veel nooit eerder getoond werk. Er is voor jaren genoeg materiaal, we kunnen putten uit een depot met duizenden werken. Bovendien wordt er nog steeds actief verzameld. Aan goede kunst geen gebrek!’
In normale tijden is museum Voorlinden grotendeels afhankelijk van kaartverkoop. Swarts: ‘Gelukkig is het merendeel van onze bezoekers afkomstig uit de Randstad. Wij hebben het publiek dus aan onze zijde. Men woont niet ver weg en komt vast en zeker terug. Gunstig is ook dat we veel jonge mensen trekken. Twintigers en dertigers die hier hun first date komen vieren. We krijgen zelfs verzoeken voor huwelijken. Maar we zijn zeven dagen per week open en onze reguliere bezoeker gaat voor, te allen tijde. Die jongere doelgroep komt echt af op de tentoonstellingen die wij brengen. Oorzaak is onder meer het jonge team waarmee we werken. Als je dan samen een programma samenstelt dan zit je al snel in het speelveld van jongere bezoekers. De beleving vinden wij belangrijk. Het gaat om de kwaliteit èn de indruk van het werk voor een onvergetelijke ervaring.’
Verder lezen? Klik hier om de losse editie van Tableau Magazine te bestellen!
Wil je op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van kunst en musea? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief of abonneer je op Tableau Magazine!
