In 2019 sloot Museum Boijmans de deuren voor een grootschalige renovatie van het monumentale gebouw aan het Museumpark. De heropening staat in 2026 gepland. Maar het museum zit niet stil. Achter de schermen wordt hard gewerkt om zichtbaar te blijven. Hoofd educatie en publieksbegeleiding Yoeri Meessen: “Wij hebben de kans aangegrepen om in deze verbouwingsperiode samen met de stad na te denken over de essentie van een museum.”
Impact crisis
Op het eerste gezicht lijkt het dat jullie museum zich tijdens de coronacrisis in een luxe positie bevindt. “Dat is niet helemaal het geval. Wij hebben bijvoorbeeld het project ‘Boijmans in de klas’ dat niet door kan gaan, ‘Boijmans bij de Buren’ tentoonstellingen die uitgesteld of gesloten moesten worden en tentoonstellingen die op reis zouden gaan die moeten worden aangepast. Als je het vergelijkt met andere musea, zijn wij op dit moment erg business-to business bezig door onze samenwerkingen met culturele instellingen en onderwijs. De coronacrisis heeft daar veel impact op. Door de verruiming van de voorzorgsmaatregelen komt er nu echter weer ruimte om van alles te hervatten. Per juni openen we een tentoonstelling bij het Cobra museum ‘This is Surrealism! The Boijmans Masterpieces’. Daarnaast heropenen we onze leer- en werkplek op Rotterdam Zuid.”
Het beweeglijke museum
Boijmans verbreedt het begrip museum voor het publiek, door het niet alleen als tentoonstellingslocatie te definiëren, maar ook als plek van restauratie- en transportprocessen. “Onderdeel daarvan is het Depot Boijmans Van Beuningen dat najaar 2021 opent. Het depot wordt het eerste publiek toegankelijke kunstdepot ter wereld waarvan de gehele collectie van 151.000 kunstwerken bezocht kan worden. We werken in dit kader bijvoorbeeld al met de mbo-school Zadkine in Rotterdam aan een beroepenprogramna met vragen als: welk werk kun je verrichten in een museum? En wat voor een ambitie heb jij zelf als beheer- en behoudsmedewerker of art handler in een museum? Zo betrekken wij jonge generaties.”
Online kunst beleven
Hoe blijft Boijmans ondanks de covid-19 maatregelen zoveel mogelijk zichtbaar? “In die zin zijn wij geluksvogels of voorlopers, omdat we door de sluiting al een aantal jaren bezig zijn met hoe we zichtbaar blijven. Veel programma’s zoals de virtuele 360 graden tour langs collectiepresentaties waren we al voor de crisis aan het ontwikkelen. Onze sociale media collega’s zijn al lange tijd bezig hoe het publiek online te betrekken. Dus wat dat betreft hebben we een voorsprong op deze crisis tijd.”
(foto: Yoeri Meessen)
In samenwerking met erfgoedspecialist en ontwerper Brigitte Janssen zetten jullie een project op over online kunstbeleving. Vanwaar die focus? “Dat heeft te maken met de manier waarop wij nadenken over het digitale. Wij zijn bezig met het nieuwe museum door museale processen publiek te maken op de meest effectieve manier. Dat doen we niet alleen fysiek met het depot, maar ook digitaal – het internet als een soort poot of paviljoen van het museum. De digitale ruimte is voor ons niet alleen een plek waar je promotie maakt voor offline locaties, maar een autonome plek waar mensen kunst ervaren. Daar is het onderzoek van Janssen een eerste stap in.”
Daarnaast is er een speciaal corona project. In het begin van de crisis ging Boijmans een samenwerking aan met kunstenaar en ontwerper Iwan Smit. “Het project heet ‘Art in Times of Surreal Distance’ en werkt als een cadavre exquis. Het Boijmans heeft een grote collectie surrealisten waar het project op is geïnspireerd. Het surrealisme ontstond in de jaren twintig en dertig toen de wereld net als nu op een kantelpunt stond. De wereld was willens en wetens een grote oorlog ingelopen. Daar reageren de surrealisten op door het irrationele en onbewuste op te zoeken. Een van hun werkvormen is cadavre exquis, een collectieve tekening waarvan de bijdrage van de ander onbekend is. Iwan Smit heeft mensen uitgedaagd om online op het werk van iemand anders te reageren waar je 24 uur de tijd voor kreeg. Alle werken staan op Instagram.” [zie ook het Tableau artikel hier]
Vooruitblik heropening
Een sprong in de tijd: het museum heropent in 2026. Wat hoopt u dan dat reacties van bezoekers en museum professionals zullen zijn? “Eén van de belangrijkste doelen van het museum is om er voor iedereen te zijn. We werken aan drie pijlers: toegankelijkheid, inclusiviteit en onderwijs. In onze leer- en werkplek op Zuid zijn we bezig met wat te betekenen voor jongeren in dat stadsdeel. Ik wil jongeren op scholen de ambitie en verbeelding aanreiken dat zij een medewerker of bezoeker van en voor het museum kunnen zijn. Dat is vooral wat ik hoop te zien op de heropening; een grote enthousiaste groep collega’s en liefhebbers, van jong tot oud.”
