Niek Hendrix beschouwt de kunstgeschiedenis – en eigenlijke alle plaatjes – als een enorme beeldbank waar hij vrij uit kan putten. In zijn werk herneemt Niek Hendrix bestaande schilderijen, iconische beelden en beeldfragmenten en voegt ze samen tot een nieuwe opstelling. Hij schildert in zwart, wit en grijstonen en presenteert een aantal werken samen zodat ze een nieuw verhaal vertellen. Niek Hendrix associeert vrijuit tussen verschillende beelden en linkt ze intuïtief aan elkaar. Met de beeldcollages die hij maakt, nodigt hij de kijker uit hetzelfde te doen en zo opnieuw naar bestaande beelden te kijken. Voor Tableau Podium schreef hij een tekst die op dezelfde manier werkt, als een associatieve reeks gedachten over beeld, kleur, compositie. Niek Hendrix stuurt de lezer langs een reeks losse fragmenten en neemt hem mee in zijn manier van denken. Een opeenvolging van asscociaties die niet per se een logisch verhaal vormen, maar eerder een aantal mogelijke manieren om naar de wereld te kijken.
Het woord museum komt van het woord Mouseion. Het was de plek die wij vaak kennen als de bibliotheek van Alexandrië. Letterlijk vertaald betekent het het huis van de muzes. Het gebouw bevatte hoofdzakelijk geschriften over geometrie, dichtkunst, sterrenkunde en wiskunde. Het was een plek om te studeren en onderzoek te doen en gesprekken te voeren met andere intellectuelen. Het bevatte geen beeldende kunst.
Het beeld van de prehistorische mannelijke kunstenaar die in de duisternis bij het licht van fakkels de beroemde stieren en paarden in grotten maakte, is tamelijk hardnekkig gebleken. Na onderzoek van de handafdrukken die er ook veelvuldig te zien zijn bleek minimaal 75% te bestaan uit verschillende vrouwenhanden. De eerste kunstenaars waren dus geen mannen, maar vrouwen.
Het besef van kleur is minder vanzelfsprekend dan je zou verwachten. Zo was het tot ver in de middeleeuwen gebruikelijk om blauw te zien als een lichtere variant van zwart. In de Russische cultuur zijn twee verschillende concepten voor blauw terwijl wij in het westen er enkel het begrip blauw voor hebben. Sommige culturen hebben geen begrip van kleur maar kennen enkel het concept van licht en donker. In het ontwikkelen van kleurbesef is rood altijd de eerste kleur. Deze volkeren kennen dan enkel het besef van licht, duisternis en rood. De volgende kleur is groen of geel, nooit beiden tegelijk. Lange tijd zijn dus groen en geel inwisselbaar voor elkaar.
olieverf op paneel, 38×28,5cm, privécollectie
Zeuxis en Parrhasius waren beroemde schilders in het oude Griekenland. Om voor eens en altijd te besluiten wie de beste kunstenaar van de twee was, besloten ze een wedstrijd te organiseren. Nadat hun schilderijen voltooid waren mochten de schilders elkaars werk onthullen door het gordijn weg te trekken. Toen Zeuxis het gordijn voor het werk van Parrhasius wegtrok onthulde hij een prachtig stilleven. Op dat stilleven waren bloemen en druiven te zien. Al snel kwamen door het raam vogels binnen om te genieten van de druiven, maar helaas, de vruchten waren slechts geschilderd en dus had de schilder Parrhasius de natuur bedonderd. Zeuxis was hiervan uiteraard onder de indruk.
Nu was de beurt aan Parrhasius om het gordijn bij het meesterwerk van Zeuxis weg te trekken. Op het moment dat deze het gordijn probeerde te pakken werd duidelijk wat Zeuxis had gedaan. Deze had namelijk een gordijn geschilderd dat zo realistisch leek, dat hij zelfs de meesterlijke schilder Parrhasius had bedrogen.
Er is slechts één object dat daadwerkelijk tweedimensionaal is, een schaduw.
Volgens de geschiedschrijver Plinius de Oudere werd de schilderkunst als volgt uitgevonden. Een Corinthische jonge vrouw moest afscheid nemen van haar geliefde die ter oorlog zou trekken tegen een andere stad. Als herinnering aan hem trok ze de schaduw van zijn silhouet over op een rots, vlak voordat hij de strijd zou aangaan. Het is een onderwerp dat veelvuldig terugkomt in 18e eeuwse schilderkunst.
Het eerste theoretische naslagwerk voor schilders is het boek De Pictura (1435) van de architect Leon Battista Alberti. Het is een bescheiden boekje waarin hij de op dat moment recente uitvinding van het perspectief uitlegt voor een groter publiek. Het boek zou door onder andere Da Vinci en Boticelli gelezen zijn en werd zeer populair. Alberti spreekt over een metaforisch raam als een manier om over het schilderij na te denken. Het wordt veelal begrepen als dat het schilderij een realistische weergave is van hoe de blik door een glazen raam eruit zou zien, als een blik op de wereld. Deze misvatting is begrijpelijk, het idee van een raam was voor deze architect slechts een dunne gipsen wand waar het licht wel doorheen kon stralen, maar de hitte van de felle zon niet. Waarschijnlijk moet hij gedacht hebben aan het schaduwspel van de zonneschijn door de bomen. Deze misvatting heeft verregaande gevolgen gehad voor hoe ook nu nog naar beelden gekeken word.
Lange tijd werd aangenomen dat de eerste bewaarde foto van Nicéphore Niépce is, uit 1826. Op deze foto is een gruizig uitzicht vanaf zijn raam te zien. In 2002 werd van hem een foto gevonden van eerdere datum. Uit 1825 is een foto bewaard gebleven die we tegenwoordig zouden zien als een fotokopie, een foto van een gravure die op zijn beurt weer gebaseerd was op een schilderij van Philip Wouwerman.
Nomadische herders uit Zuid Ethiopië blijken postkaarten altijd zijwaarts te houden, zodat de horizon verticaal is.
In 1972 leende professor Ivan Sutherland de 1967 Volkswagen Kever van zijn vrouw Martha. Hij en zijn studenten zetten met verf en stoepkrijt alle coordinaten en lijnen van de Kever op de auto zelf om zo precies alle aspecten van de vorm in een computer te kunnen zetten. Toen ze deze gegevens verwerkt hadden in het computerprogramma dat Sutherland had geschreven hadden ze het eerste 3D model van een bestaand object. Het is niet bekend hoe Martha reageerde toen ze haar besmeurde auto terug zag.
In 2012 werd een werk uit het Prado gerestaureerd, het werd beschouwt als een latere kopie naar de beroemde Mona Lisa uit het Louvre. Bij deze restauratie bleek echter dat het gelijktijdig met het origineel gemaakt moest zijn. Omdat de versie uit het Louvre veelvuldig gerestaureerd is en de Prado versie de eeuwen ongeschonden is doorgekomen, lijkt de laatste waarschijnlijk meer op hoe Da Vinci zijn werk zag, dan op hoe wij het nu zien.
In 2007 gebeurde er iets opmerkelijks, kort na elkaar verscheen zowel het originele werk Crying Girl van Roy Lichtenstein als de herneming door de kunstenaar Sturtevant op een veiling. De versie van Lichtenstein zou een respectabele $478.400 opleveren. De versie van Sturtevant leverde echter meer op, en bij een volgende veiling in 2011 zou het werk van Sturtevant zelfs ruim het tienvoudige opleveren dan het originele werk.
De Wet van Moore is een begrip uit de computerwetenschappen uit de jaren 70 van de vorige eeuw. Het stelt min of meer dat de rekenkracht van computers grofweg iedere twee jaar verdubbeld. Deze voorspelde exponentiële groei blijkt bijna 50 jaar later nog steeds juist te zijn. De wet blijkt echter ook van toepassing te zijn op de evolutie van de planeet, waarbij de complexiteit van het leven ook grofweg exponentieel verloopt van het allereerste leven naar complexe cellen, naar de eerste organismen, tot vissen en uiteindelijk wijzelf.
Of iets kunst is of niet is geen relevante vraag, of het interessant is wel.
Piet Mondriaan zag in de jaren 30 de toen nieuwe avondvullende tekenfilm Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen. Hij zag in een van de dwergen zichzelf. Hij zou daardoor collages maken en kaarten naar zijn broer sturen die hij zou signeren met naam van de dwerg ‘Sleepy’.
De Leeuwendaalder is een munt die werd uitgeven als protest tegen het Koningshuis, op dat moment nog het Spaanse. De Hollandse munt was geliefd en raakte wereldwijd verspreid. Er zijn schulden bekend uit New York in deze daalders. In de Arabische wereld werd de munt gekscherend de ‘hondenmunt’ genoemd.
J.L. Borges beschrijft ‘een zekere Chinese encyclopedie’ waarin de dieren zouden worden onderverdeeld in deze categorieën:
a) die de Keizer toebehoren
b) gebalsemde
c) tamme
d) speenvarkens
e) sirenen
f ) fabeldieren
g) loslopende honden
h) die in deze indeling voorkomen
i) die in het rond slaan als gekken
j) ontelbare
k) die met een fijn kameelharen penseeltje getekend zijn l) etcetera
m) die juist een kruik gebroken hebben
n) die uit de verte op vliegen lijken
Wil je meer te weten komen over Niek Hendrix en andere kunstenaar in Tableau Podium? Bestel dan hier de losse editie! Op de hoogte blijven van interessante ontwikkelingen in de kunst? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief of abonneer je op Tableau Magazine!
Meer werk zien van Niek Hendrix? Ga dan naar www.niekhendrix.com
