Op reis naar Rembrandt in Warschau

Huwelijksportretten

Buitengewoon geïnspireerd werd ik enige jaren geleden dan ook, net als zoveel kunstliefhebbers, door de bijzondere huwelijksportretten die Rembrandt in 1634 schilderde van een voornaam echtpaar genaamd Marten Soolmans en Oopjen Coppit die in 2015 door het Rijksmuseum voor 160 miljoen euro werden aangekocht met steun van zowel de Nederlandse als de Franse staat. Met name werd ik gefascineerd door de mannelijke pendant die als een rijke heer van stand is uitgedost. De kleding straalt luxe uit en vooral de platte kraag is opvallend, maar ook de versieringen met rozetten op het donkere pak en op zijn schoenen zijn markante details. Toen ik eenmaal gegrepen was door dit levensgrote schilderij van Rembrandt ben ik me verder gaan verdiepen in de persoon Marten Soolmans (1613-1641) en kwam ik er gaandeweg achter dat er waarschijnlijk nog een portret van hem door Rembrandt geschilderd zou zijn. Dit werk moest zich in het Nationaal Museum van Warschau bevinden en dat was één van de redenen waarom ik een paar weken geleden een bezoek bracht aan de Poolse hoofdstad.
 

Warschau

Bij aankomst in Warschau was ik aangenaam verrast door de stad want het viel me op hoe modern en welvarend deze plaats oogt. Toen ik later die dag het imposante gebouw van het Nationaal Museum naderde voelde ik me wel weer een beetje terug in de tijd stappen; het strakke formele zakelijke gebouw stamt uit de jaren ’30 van de 20e eeuw en die sfeer ademt het nog steeds. Bij binnenkomst begreep ik direct dat men een poging had gedaan hier zoveel mogelijk kunst onder de brengen, variërend van de middeleeuwen, tot oude meesters en de moderne tijd.
Mijn doel was om naar de ‘Galerij van Oude Europese Schilderkunst’ te gaan en ik was heel nieuwsgierig wat ik zou aantreffen. Mijn blik werd bij het betreden van de afdeling direct gegrepen door een Madonna met Kind van niemand minder dan de renaissancemeester Sandro Botticelli.
 

Vervolgens zag ik een indrukwekkende drieluik van Maarten van Heemskerck waar ik letterlijk en figuurlijk niet om heen kon. En dan daarna die Opwekking van Lazarus van Carel Fabritius, dat  was toch absoluut een topstuk uit de collectie. En ja hoor… daar hing de reden waarom ik hier in eerste instantie kwam, de enige Rembrandt die dit Warschauer museum rijk was. Direct herkende ik Marten Soolmans in het portret. Hetzelfde vlassige jongenssnorretje en dito baardje, maar nog veel opvallender was de platte witte kraag zoals hij ook draagt op de versie in het Rijksmuseum. Daarbij constateerde ik dat deze ‘Marten’ in Warschau uit 1634 stamt, net als die uit Amsterdam. 

Het meisje en de geleerde

Uit allerlei bronnen die ik van te voren had geraadpleegd bleek dat ‘Rembrandtkenners’ twijfelden of het portret wel van de hand van de grote meester is. Een zelfde scepsis was er tot enige jaren geleden bij twee andere werken van Rembrandt die zich in op een ander plek in Warschau bevinden en die zijn inmiddels als echt bestempeld. In mijn enthousiasme om naar Polen te gaan voor het schilderij van Marten Soolmans was ik bijna vergeten dat er zich meer werken van Rembrandt in Warschau bevinden. En wat voor werken!  

In Het Koninklijk Kasteel (Zamek Królewski)  gelegen in het oude historische centrum bevinden zich namelijk de schilderijen Een meisje in een schilderijlijst en Geleerde aan een lessenaar. Het portret van Marten Soolmans uit het Nationaal Museum kwam voor mij even in de schaduw te staan toen ik voor deze topwerken van Rembrandt stond. Wat een genot om de twee portretten te aanschouwen. Het leek er aanvankelijk op dat dit ook pendanten van elkaar waren, net als Marten en Oopjen, maar dat bleek na enig onderzoek niet het geval. ‘Het meisje en de geleerde’, zoals ze ook wel genoemd worden, zijn in principe op zichzelf staande schilderijen maar hebben wel wat overeenkomsten, en dat is onder andere dat ze beiden vervaardigd zijn in het jaar 1641 en dat ze populierenhout als drager hebben. Blij verrast was ik toen ik erachter kwam dat een Nederlandse kunsthistorica, Gerdien Verschoor (1963) over de geschiedenis van deze twee belangrijke schilderijen een boek had geschreven met de welluidende titel Het Meisje en de Geleerde. Zij beschrijft in dit boek heel beeldend hoe deze meesterwerken in Warschau terecht zijn gekomen en tevens geeft zij een heldere uiteenzetting van de geschiedenis van de schilderijen vanaf het moment dat ze in Amsterdam gemaakt zijn tot het ogenblik dat ze definitief hun onderkomen in het Koninklijk Kasteel in Warschau hebben gekregen.  
Wat is het verrukkelijk om als kunstliefhebber voor al deze kunstwerken in Warschau te staan en ter plekke te ervaren hoe interessant en belangrijk ook deze schilderijen van Rembrandt voor de kunstgeschiedenis zijn! 
 

Marcel Verhoeven (1967) is een gepassioneerd kunsthistoricus die, naast zijn liefde voor de kunst, tevens een bezield reiziger is. Hij is de oprichter van KUNSTSTAD, een bureau voor kunstreizen.  
  

—————————————— 

Winactie – prijsvraag 

Er zijn 5 boeken te winnen. Wie een vraag goed beantwoordt, dingt men mee naar een boek! [link type=”article” id=”290″ target=”_blank” name=”Klik hier en win!”]
 

—————————————— 

5-daagse kunstreis naar Warschau 

Ga mee met deze unieke reis naar de Poolse hoofdstad, vol kunst, cultuur, architectuur en geschiedenis! 

Warschau is een bijzondere stad, een plek van boeiende contrasten waar u moderne architectuur aantreft naast oude historische gebouwen en monumenten uit de vervlogen communistische periode. U kunt er op ontdekkingstocht door verschillende kunstcollecties die de stad rijk is, op zoek naar grote meesters uit de kunstgeschiedenis. Statige paleizen van grote historische waarde en schitterende parken zullen in Warschau eveneens op uw pad komen. De hoofdstad van Polen is voor kunstliefhebbers meer dan een bezoek waard! 

Info

Reisdatum: 28 mei t/m 1 juni 2020 en 4 t/m 8 juni 2020 

Reissom: € 1.295,- 

(incl. vlucht, verblijf in 5-sterrenhotel in het centrum van Warschau, entreegelden, begeleiding door een Nederlandstalige expert, reisbegeleiding en nog veel meer) 

Lezers van Tableau ontvangen € 50,- korting per persoon.

`De reizen die KUNSTSTAD organiseert zijn echt een belevenis! Niet alleen word je verrijkt door de kennis van experts, maar ook de reisbegeleiding, de uitstekende hotels en de goed verzorgde culturele programma`s verdienen alle lof.` – Mevrouw T. Zwemmer, Doetinchem 

Kijk op www.kunststad.nl of bel met Judith de Groot: 06-1369 1381 

Op het inschrijfformulier op de website van KUNSTSTAD kunt u aangeven dat u de lezersaanbieding van Tableau boekt.