Op het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) betreden we de werkkamer van Gunay Uslu, staatssecretaris voor Cultuur en Media. De bewindsvrouw blijkt een liefhebber van hedendaagse kunst. De veelzijdige salonopstelling toont een persoonlijke keuze uit de immense Rijkscollectie. Bijkans elke plek wordt ingenomen door een kunstwerk.
Het leven van een bewindspersoon van Cultuur is er een van keuzes maken. De PAN wel bezocht, de TEFAF niet, de Amsterdam Art Week wel geopend, maar zovele kunst-evenementen niet. Te weinig tijd om alles te bezoeken. Gunay Uslu: ‘Ik zou veel meer willen bijwonen. Kunst en cultuur zijn voor mij onmisbaar. Het is zo breed, al die verhalen, met vaak het werk van Homerus als basis voor inspiratie.’ Als cultuurwetenschapper promoveerde Uslu op dit onderwerp. Geen wonder dat zij bij musea belandde als het Allard Pierson, het Rijksmuseum en het Amsterdam Museum. Daar maakte zij als curator en conservator tentoonstellingen en hield ze zich bezig met educatie. Bij de UvA was zij actief als docent Cultuurwetenschappen. En dan nu bij OCW: de juiste persoon op de juiste plek. ‘Het museum is voor mij een plek voor onderwijs en onderzoek, een plek vol verhalen, inzichten, bezinning, bezieling, ontwikkeling en persoonlijke groei. Kunst en cultuur voeden de geest.’
Een leven zonder kunst kan ik mij niet voorstellen.
Waardering uitspreken
In de laatste Huizingalezing riep Gunay Uslu op tot herwaardering van de belangrijke rol van kunst en cultuur in ieders leven. Hoe draagt een staatssecretaris bij aan de verwezenlijking van dit streven? Uslu: ‘Dat begint door allereerst die waardering uit te spreken. Dat kunst en cultuur belangrijk zijn. Dat de makers belangrijk zijn. Dat doen we te weinig. We moeten ons realiseren dat we zonder makers geen kunst en cultuur hebben. Dus begin bij de bron en versterk de positie van de makers. Bijvoorbeeld door fairpay en door beleid dat wij kunnen ontwikkelen. We moeten zoveel mogelijk laten zien wat er gebeurt in de culturele wereld. En bewindspersonen verleiden om zich uit te spreken om naar voorstellingen te gaan en andere culturele uitingen. Ik heb een missie. In deze korte periode dat ik hier zit wil ik de waardering en het enthousiasme aanjagen. Net als de samenwerking met andere departementen. Voor crossovers kijk ik onder meer naar de zorg, financiën en ruimtelijke ordening. Cultuur zit immers overal.’
Meer middelen voor cultuur
Het belang van investeren in kunst en cultuur is evident voor Uslu: ‘We moeten het gesprek aangaan met het bedrijfsleven. Laatst hield ik een lezing bij een groot netwerk van bedrijven en ondernemers om te vertellen wat we doen en wat commerciële organisaties zelf kunnen bijdragen. Zo maken we cultuur aantrekkelijker en zien ook deze partijen het belang in om zich uit te spreken. We hebben een plan, een doel, een budget en stakeholders. Zo kijk ik met mijn ervaring uit het bedrijfsleven. Helaas kan ik geen extra miljard regelen voor de cultuursector. Wel kan ik de positie van de sector versterken. Dat is mijn doelstelling. Om extra middelen in te zetten voor de makers en voor een eerlijke beloning. En voor de bibliotheken, de meest toegankelijke manier om met kunst en cultuur in aanraking te komen. Het zijn bepaalde keuzes die je maakt. Door samenwerkingen kunnen we financieel gaan bundelen en stapelen. Dan creëer je als het ware meer middelen, meer budget. Dan wordt het vanzelf sprekend dat heel andere partijen gaan investeren in cultuur. Zo werken we samen met staatssecretaris Van Rij om het fiscaal aantrekkelijker te maken om in deze sector te investeren. Het is echt tijd voor zo’n omslag, dat meer organisaties kunst en cultuur gaan omarmen. Dat er een gevoel van trots ontstaat. En verbinding. Zonder kunst en cultuur zijn we geen samenleving. We willen toch geen aggregaat van losse individuen zijn?’
Trots op onze cultuur
Cultuur en kunst: het mag altijd meer. En daarom zoekt Gunay Uslu steeds naar nieuwe middelen: ‘Het zit ‘m echt in het kennen, herkennen, benoemen en toe-eigenen. Je kunt in gesprekken namen noemen als Rem Koolhaas, Studio Drift, Johan Huizinga, Joyce Overheul, Duran Lantink, Iris van Herpen, Jan Snoek. We mogen trots zijn op wat onze cultuur heeft voortgebracht. Dat geldt net zo goed voor de fanfare, fashion, het bloemencorso, de gaming industrie en onze internationaal succesvolle DJ’s: benoem dat. En inderdaad, ik heb nog maar twee jaar. Voor een tweede termijn moet je natuurlijk gevraagd worden. Daarom moeten we hard werken aan het behalen van mijn doelen. Ik wil heel graag iets afmaken en de ingeslagen weg van hervorming van het cultuurbestel afleggen. Ik hoor vaak van de jongere generatie dat ze niet door het systeem komen. Dat is dus aan herziening toe. Hoe kunnen we het toegankelijker maken en zorgen voor meer doorstroom? Dat is een onderwerp dat ik heel graag zou willen afmaken. Dan is deze periode te kort en kan ik alleen maar de steigers neerzetten.’
Verder lezen? Bestel een losse editie of haal hem in de winkel.
