Winy Maas, medeoprichter van architectenbureau MVRDV is wereldwijd actief. Hij realiseerde spraakmakende projecten en heeft een breed scala aan opdrachten in zijn portefeuille. Zijn ontwerpen zijn doorgaans iconische gebouwen. Architectuur zou meer als kunst moeten worden gezien, vindt hij. Dit jaar maakte Maas het campagnebeeld voor de PAN.
‘Elk gebouw zou kunst moeten zijn.’
Gelauwerd architect Winy Maas houdt een pleidooi voor een kunstzinniger benadering van zijn metier. Dat adagium brengt hij sinds 1993 zelf in de praktijk als medeoprichter van MVRDV, het Rotterdamse bureau dat met een grote verscheidenheid van bouwwerken een mondiale reputatie heeft opgebouwd. Maas ontwierp ook Depot Boijmans Van Beuningen, een uniek project dat door velen als een kunstwerk wordt gezien en dat het eerste publiek toegankelijke kunstdepot ter wereld is. Winy Maas tekende voor vele bekroonde projecten, waaronder het Nederlandse paviljoen op Expo 2000 in Hannover, de Rotterdamse Markthal, de Boekenberg in Spijkenisse, de Crystal Houses in Amsterdam, de Glass Farm in Schijndel, de Taipei Twin Towers en de net geopende Valley in Amsterdam.
SHOPPING CENTRE
Mede ingegeven door deze filosofie werd Maas gevraagd voor het campagnebeeld van de PAN 2022. Wat we zien is een still uit een korte film, een bewegend universum dat kunstvoorwerpen toont die in een serene cadans om een denkbeeldige as draaien en verstillen naar – ja – een soort steden. Hoe kwam Maas op dit concept? ‘Wat mij fascineert aan een kunstbeurs is de breedte binnen de kunsten. Binnen die wereld kom je ontelbare voorwerpen tegen van uiteenlopende schoonheid en meningsvorming. Vaak vind ik dat echter nogal vermoeiend. Neem Art Basel: ik houd van de eerste zaal waarin iemand zelf de rol van curator neemt. Daarna kom je terecht in een soort shopping center dat mij mismoedig maakt. We moeten iets met die veelheid doen. Een soort toegankelijke zoekmachine bouwen. Een tweede observatie is dat ik in de bebouwde omgeving heel vaak de rol van kunst juist mis. Alle gebouwen zouden kunst moeten zijn, roep ik altijd. Ik vrees dat 99% van de gebouwen geen kunstzinnige interpretatie hebben en alleen maar functioneel-economisch zijn. Dat vind ik jammer. Een gemiste kans.’
ALLES IS KUNST
Maas is stellig in zijn visie: ‘Voor het PAN-campagnebeeld hebben we daarom samengewerkt met onze denktank The Why Factory, het instituut aan de TU in Delft dat mogelijkheden onderzoekt voor de ontwikkeling van steden van de toekomst. Het resultaat: ArtCity, een ontmoeting tussen kunst en architectuur, waarin de mens verwonderd, opgewonden en wellicht verlekkerd rondloopt. Als Alice in Wonderland. Stel je voor dat je je als bezoeker in de ArtCity bevindt en de objecten naar je toekomen. Het Rembrandtplein dat je streng aankijkt en weer verdwijnt omdat een art nouveau ‘straat’ het overneemt of een stel reusachtige Louise Bourgeois spinnen die over je heen trippelen. Een mix van kunst en architectuur.’
ARTCITY
Het concept van de ArtCity is toegepast in het campagnebeeld voor de PAN. Van alle kunstobjecten is een fictieve stad gebouwd, waar je als kijker doorheen kunt dwalen. Maas: ‘Van alle kunstobjecten op de PAN hebben we een soort datacard gemaakt. Die hebben we losgetrokken uit de verzameling, opnieuw geordend in de tijd en daar een stad van gemaakt, of meerdere steden – een platte stad, een hoge stad. Maar ook een wolk, en een stad in de vorm van Jeff Koons’ Puppy. De film laat zien waar de hoogtepunten zitten, er ontstaat een in de tijd gevormde gelaagde verzameling. Een goede vergelijking vind ik de oude stad Troje, gevonden door de archeoloog Schliemann, die ontdekte dat daar elke honderd jaar een nieuwe stad ontstond. Een stad verandert voortdurend. Zo kun je ook een collectie kunstvoorwerpen tonen in een bewegende gelaagdheid waar mensen tussendoor lopen. Zo bieden kunstbeurzen eindeloze mogelijkheden voor verrassende invalshoeken.’
‘Ook al fascineert de kunstwereld mij enorm, als architect zit je daar eigenlijk niet in, terwijl ik bouwkunst juist zie als een vorm van kunst. Zeker onze gebouwen lonken daarnaar. Neem het Depot Boijmans Van Beuningen dat zich juist heel sterk verhoudt tot de beeldende kunst. Het is een soort Anish Kapoor in de stad. De uitnodiging van de PAN gaf mij de kans om te reflecteren op de verbinding tussen kunst en stad.’
Verder lezen? Bestel een losse editie of haal hem in de winkel.
