Vaak kleine maar fijne ingrepen en toevoegingen typeren het werk van Street Art Frankey in de publieke ruimte van Amsterdam. Een subtiel sculptuurtje van een pianospeler op een kruk hangt aan de daklijst in de Blankenstraat, een roze tong steekt uit een rooster in een muur aan de Jan Pieter Heijestraat en een konijntje piept uit een boom op de Prins Hendrikkade. Slimme, speelse en vaak humoristische werkjes die alleen de oplettende kijker ziet, maar die de stedelijke omgeving net een beetje leuker maken. Op een subtieler manier neemt Frankey de stad als uitgangspunt voor zijn talloze originele urban interventions. Op de Overtoom voegde hij een gele hijskraan toe aan een neoklassiek wit timpaan en een betonnen blok wordt in een handomdraai een dobbelsteen. Soms ontwerpt hij in opdracht maar vaak ook op eigen initiatief. Recent liet Piet Boon in zijn galerieruimte in Oostzaan een overzicht van het werk van Street Art Frankey zien, dat zich begeeft op het grensvlak tussen kunst, design en architectuur. In de openbare ruimte vraagt hij altijd toestemming aan de eigenaar van het gebouw, tenzij het pand aan zijn lot is overgelaten dan neemt Frankey het heft in eigen hand. De interventies zijn niet ironisch of kritisch bedoeld, ze vormen een knipoog naar het alledaagse leven en verwijzen naar de hedendaagse beeldcultuur.
Theatrale eyecatchers in de openbare ruimte
Minder subtiel maar even speels en verrassend is de grote lichtsculptuur die ontwerper Maarten Baas dit voorjaar onthulde op de Neude in Utrecht. Voor de historische gevel van de Centrale Bibliotheek creëerde hij een beeld bepalende installatie die de entree van de bibliotheek markeert. Het werk Intellectual heritage slaat een brug tussen het ingetogen karakter van de bibliotheek en de drukke, dynamische sfeer van de binnenstad. De opvallende sculp tuur vormt een groot contrast met de statige, gesloten architectuur van het voormalig postkantoor maar past heel goed bij het uitnodigende en interactieve karakter van het stadsplein. Het werk is opgebouwd uit kleurrijke vormen en teksten en heeft iets van de neonreclames die je bijvoorbeeld in Las Vegas ziet, maar de woorden verwijzen naar literatuur, cultuur en filosofie, en natuurlijk is Dick Bruna’s Nijntje vertegenwoordigd. Het extraverte kunstwerk roept nogal wat reacties op en is – zoals veel werken van Maarten Baas – een echt conversation piece, theatraal en een tikkeltje recalcitrant.
Het werk slaat een brug tussen het ingetogen karakter van de bibliotheek en de drukke, dynamische sfeer van de stad
Een eyecatcher is ook het grote publieke werk dat Studio Job recent ontwierp voor de Kunstkerk in Dordrecht. The Embrace is een dertien meter hoge gevelsculptuur van brons en glas waar de wereldberoemde studio vijf jaar aan werkte. Het is een rijk gedecoreerd tafereel in glas in lood, volledig met de hand vervaardigd, en zit net als het werk van Maarten Baas boordevol verhalen, referenties en details. Ook Studio Job stond voor de uitdaging een opvallend werk te ontwerpen voor de ingang van een monumentaal gebouw, met alle technische en artistieke beperkingen van dien. Het framework sluit in dit geval naadloos aan bij de contouren van het gebouw, een voor malige gereformeerde kerk. Ook de keuze voor glas in lood past bij de oorspronkelijke functie. In tegenstelling tot de kerkramen van weleer is deze voorstelling echter naar buiten gericht. Studio Job staat bekend om de toepassing van ambachtelijke technieken en ging uiterst nauwkeurig en gedetailleerd te werk. Een grote groep ontwerpers, illustra toren, architecten, beeldhouwers, bronsgieters, glas en staalbewerkers leverde een bijdrage aan het werk dat op een eigentijdse manier een tijdloos thema ‘saamhorigheid’ verbeeldt. De Kunstkerk is de afgelopen tijd getransformeerd tot een tentoonstellingsruimte en ontmoetingsplaats die kunstenaars, creatieven en cultuurliefhebbers verwelkomt.
Alles komt goed
Terug naar Utrecht waar Lily van der Stokker in 2013 een enorme theepot op Hoog Catharijne plaatste. Celestial Teapot is een doodnormaal huishoudelijk object dat Van der Stokker in polyester, zeven meter hoog liet uitvoeren. De afgelopen decennia werkte Van der Stokker aan een eigenzinnig oeuvre waarin vaak alledaagse bezig heden en objecten centraal staan. Haar werk is uitbundig, vrouwelijk, vrolijk en frivool, decoratief ook, zonder een moment cynisch te worden. Met rake teksten laat ze zien dat (conceptuele) kunst ook best grappig, direct en aandoenlijk mag zijn, bijvoorbeeld in de lichtsculptuur Kalm nou maar, alles komt goed uit 2007.
Anne van der Zwaag is curator, publicist en eigenaar/directeur van designbeurs OBJECT en kunstplatform BIG ART. Ze maakt tentoonstellingen, schrijft boeken en columns, adviseert bedrijven en zit in allerlei besturen en adviescommissies. Daarnaast verzamelt ze kunst en design.
