Zeker de moeite waard voor een tripje naar België, en mocht dat lastig zijn: verdiep je dan vooral eens thuis in het werk van de Catalaanse Antoni Tàpies (1923-2012). Als autodidact dacht Tàpies tijdens het interbellum veelvuldig na over ‘la condition humaine’, gekoppeld aan de grenzen en tegenstrijdigheden van de schilderkunst. Daar kun je veel kanten mee op, iets wat hij dan ook deed.
De zeer productieve kunstenaar maakte vele werken, die inmiddels over de hele wereld zijn te vinden. Tàpies raakte geïnteresseerd in kunst toen hij in 1934, op de middelbare school, een tijdschrift vond waarin kunstenaars als Duchamp, Kandinsky en Picasso werden geportretteerd. Hij begon nog aan een studie rechten, but the heart wants what the heart wants: vanaf 1943 kon hij niet anders dan zijn leven wijten aan schilderen. Geleidelijk ontpopte hij zich tot pionier van de Spaanse avant-garde, waarbij het absurdisme duidelijk te herkennen is en thema’s als lijden en onderdrukking overheersen. Het is werk waar de frustratie vanaf knalt, waarbij de verf vol overgave is aangebracht. Hele volksstammen aan kunsthistorici analyseerden zijn werk, maar volgens Tàpies zelf ligt de betekenis daarvan in de participatie van de kijker: ‘Wie leeft zonder innerlijke beelden, zonder verbeelding en gevoeligheid die geassocieerd moeten worden met zijn of haar eigen gedachten en gevoel, zal niks zien.’
Op dus naar het Brusselse Bozar voor een retrospectief van Tàpies, waarin je als het ware op een tijdreis gaat van 1944 tot 1990. Ruim 120 items zijn samengevoegd: vroege tekeningen en zelfportretten, maar ook de ‘materieschilderijen’ die hij in de jaren 50 maakte en assemblages uit de jaren 60 en 70. Vervolgens werkte Tàpies in de jaren 80 aan vernissen, geïnspireerd door de Spaanse democratie. In de jaren 90 stortte hij zich meer op het experimenteren, in vorm en stijl.
Antoni Tàpies: de praktijk van de kunst
Bozar
t/m 7 januari 2024
Meer lezen? Bestel een losse editie of haal hem in de winkel.
