Beeldend kunstenaar Anish Kapoor (1954) staat bekend om zijn expressieve en buitengewone kleurgebruik. Zo experimenteert hij met het zwartste zwart op aarde. Welk kleurenpalet brengt hij in stelling in zijn overzichtstentoonstelling in Venetië?
Een eerste blik over de drempel van de Gallerie dell’Accademia toont een uiteenspatting van bloedrood over vloeren, muren en plafond. Door de aan flarden geschoten museummuur staar je recht in de loop van een kanon. De associatie met de oorlog in Oekraïne is snel gemaakt, maar schijn bedriegt, want het glibberige rood van Shooting into the Corner dateert van vijftien jaar geleden.
Anish Kapoor: ‘Hoe een werk wordt ervaren verschilt door de tijd, maar vooral ook door wie ernaar kijkt. Er gebeurt iets tussen de kijker en het werk, althans dat hoop ik.’
Met deze intense, rode entree is de toon voor de expositie gezet en word je binnen gevoerd in het beklemmende en onontkoombare universum van de kunstenaar. Felrood en diepzwart zijn dominant. De kleuren trekken je de kunst werken binnen. Dan pas volgt de vorm, die amorf en abstract is of juist van een loepzuivere geometrie. Het verhaal, tot slot, maak je zelf. Kapoor is een man van weinig woorden, zijn bekendste uitspraak in interviews is: ‘I have nothing to say’. Zijn kunstwerken krijgen zelden toelichting mee en worden in veel gevallen summier bestempeld als ‘Untitled’.
EIGEN PALAZZO
Anish Kapoor, geboren in Mumbai, India in 1954, volgde een kunstopleiding in Londen en woont en werkt daar sindsdien. Zijn werk is opgenomen in museumcollecties van onder andere het MoMA, het Tate en de Guggenheim-musea. Daarnaast is hij bekend om zijn reusachtige sculpturen in de openbare ruimte, zoals de spiegelende blikvanger Cloud Gate in Chicago en in Nederland de Sky Mirror bij Museum De Pont in Tilburg. In 1991 ontving hij de Turner Prijs.
Kapoor werkt vanuit zijn studio’s in Londen, die een hele straat beslaan. De energieke kunstenaar begeeft zich daar dagelijks tussen zijn teams die werken aan verschillende soorten creaties: pigmentwerken, installaties, spiegel sculpturen en natuurstenen. Op foto’s is te zien hoe hij ideeën schetst op de studiomuren. Toen de studio’s tijdens de pandemie noodgedwongen gesloten waren, werkte Kapoor in zijn atelier aan een serie schilderijen. Imposante composities waarin inktzwart en woest rood de boventoon voeren. Ze zijn voor het eerst te zien in Venetië.
De expositie, eenvoudigweg ‘Anish Kapoor’ getiteld, ging dit voorjaar van start na jarenlange voorbereiding en uitstel door de pandemie. Tijdens de Biënnale van Venetië nodigt de Gallerie dell’Accademia traditioneel een hedendaagse kunstenaar uit om de dialoog aan te gaan met de eigen collectie Venetiaanse schilderkunst. Die eer valt dit keer te beurt aan Anish Kapoor. Voor de kunstenaar is dit zijn finest hour, zegt Taco Dibbits, curator van de expositie en directeur van het Rijksmuseum in Amsterdam, waar Kapoor in 2015 exposeerde. ‘Anish is heel wat gewend, maar dit is een groot podium in een historische kunststad, waar hij zichzelf bloot geeft naast al die generaties die hem zijn voorgegaan.’ Bijzonder is dat de tentoonstelling verspreid is over twee locaties in Venetië, waar ongeveer zestig werken uit de belangrijkste perioden van Kapoors oeuvre vanaf de jaren 80 te zien zijn.
In de Accademia is de expositie te zien in aparte zalen op de begane grond. Op de eerste verdieping hangt de beroemde collectie van renaissance meesters als Bellini, Titiaan, Tintoretto en Veronese. Palazzo Manfrin, de tweede locatie is een paar haltes verder met de Vaporetto en staat volledig in het teken van Kapoor. De kunstenaar is zelf eigenaar van het pand; hij kocht het vervallen barokke stadspaleis en laat het renoveren om het opnieuw de culturele bestemming te geven die het in de 18e eeuw had.
Verder lezen? Bestel een losse editie of haal hem in de winkel.
Anish Kapoor tot 9 oktober 2022
Gallerie dell’Accademia en Palazzo Manfrin, Venetië
Bij de expositie verschijnt de catalogus Anish Kapoor (Marsillio Editori, ISBN 9791254630341)
