Categorieën
2021 Jong talent

Jong Talent: Laurie Cluitmans

Curator Centraal Museum Laurie Cluitmans:
‘Wat ik het liefste doe? Tentoonstellingen maken!’

Hoe ben je in de kunstwereld terecht gekomen? ‘Tijdens mijn studie Kunstgeschiedenis aan de UvA kwam ik al snel terecht bij Simulacrum, het tijdschrift voor kunst en cultuur van de UvA. Ik richtte mij vrijwel direct op de hedendaagse kunst.’

Tijdens je studie ging je werken bij Galerie Fons Welters. ‘Ik had een baantje nodig om mijn studie te betalen. Dat werd dia’s inscannen. Ik ben als het ware opgeleid door Fons. En de kunstenaars van de galerie hebben mij ingewijd in de hedendaagse kunst. Dat puur actuele kregen we niet bij de studie maar wel hier in de praktijk. Ik ben bijna elf jaar gebleven. Ik groeide er echt in en ging steeds meer zelf tentoonstellingen maken en intensief samenwerken met jonge en gevestigde kunstenaars. Dan leer je over de praktijk en ga je bepalen wat echt belangrijk is in de volgende solo. Waar gaan we het werk van onze kunstenaars laten zien en hoe communiceren we dat.’

Lungiswa Gqunta
Lungiswa Gqunta, Lawn 1, 2016-2017 (detail) 

En plotseling was je gallery director! ‘Een logische ontwikkeling. Bij Fons leerde ik alles over de artistieke praktijk, zowel inhoudelijk, praktisch als financieel. En het mooie is: elke keer moet het maatwerk zijn. Met elke kunstenaar duik je weer een heel eigen wereld in.’

Hoe positioneer je een kunstenaar? ‘Een complexe vraag. Je helpt mee zijn weg te vinden in het culturele landschap. Je creëert een netwerk van mensen die hem verzamelen, die hem tonen, die over hem schrijven. Je zorgt dat er solo’s zijn. Je biedt context door hem in een groepstentoonstelling te plaatsen. Je toont het werk op beurzen. Dat zijn belangrijke podia om het werk verder te brengen. Verder speelt digitale exposure steeds meer een rol van betekenis.’

Toen kreeg je de Prijs voor de Jonge Kunstkritiek. ‘Die wordt uitgereikt door o.a. het Stedelijk Museum, Melly, De Appel en Belgische partners. Ik was al langere tijd geïnteresseerd in beeldentuinen en had een essay geschreven over de tuin van Derek Jarman in Dungeness en Ian Hamilton Finlay bij Edinburgh. Dit leidde vervolgens tot een verblijf en onderzoek bij CCS Bard in New York, mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds. Uiteindelijk komt er een groepstentoonstelling in het Centraal Museum in de zomer van 2021: De Botanische Revolutie.’

Waar gaat die expositie over? ‘De tuin als microkosmos. Niet als toevluchtsoord maar als een plek waar de wereld zich manifesteert. Dat idee is onder andere gebaseerd op een essay van Gerrit Komrij over de noodzaak van tuinieren. Hij vertelt daarin over de relatie tussen de geschiedenis van ideeën met de vormgeving van tuinen. Zie het als een pleidooi om die relatie aan te halen en de tuin te vieren. We kijken vanuit de hedendaagse kunst naar wat het fenomeen tuin vandaag de dag betekent vanuit het perspectief van klimaatverandering. De kunstenaars die wij brengen denken op hele nieuwe manieren na over hoe we met de aarde om kunnen gaan.’

Inmiddels ben je hier drie jaar curator hedendaagse kunst. ‘Bij de galerie had ik het gevoel dat ik was uitgeleerd. Het was tijd om de vleugels uit te slaan. Soms moet je een radicale stap zetten met een onzekere toekomst en zien waar het schip strandt. Als conservator ben ik enerzijds bezig met tentoonstellingen maken en anderzijds de collectie lezen, begrijpen en aanvullen.’

Pauline Curnier Jardin
Pauline Curnier Jardin, Qu’un Sang Impur, 2019 (HD video, still), collectie Centraal Museum

Hoe zie jij de rol van het museum als discussiehuis in de maatschappij? ‘Ik vind het belangrijk om actuele onderwerpen aan te snijden. En die te bespreken met allerlei doelgroepen: met een tentoonstelling, een publiek programma, publicaties, workshops en educatieve programma’s. Dan kun je gesprekspartners met elkaar verbinden. Op die manier willen we een breed en gevarieerd publiek in contact brengen met kunst en cultuur.’

Zijn we op de goede weg met de herijking van morele waarden? ‘De cultuur die wij laten zien komt voort uit een specifiek perspectief. Dat zegt iets over hoe we vandaag de dag met elkaar samenleven. Zo kijken we in het verleden om te zien wat er niet klopte. Daar moeten we dan iets mee doen. Werken weghalen of van context voorzien? Verwijderen is niet per se de oplossing. Juist zorgen dat het gesprek plaatsvindt is nu belangrijk.’

Waar ligt voor jou de uitdaging? ‘Voor mij is het belangrijk kunstenaars uit te nodigen die werk maken dat aansluit op onze collectie, bijvoorbeeld de modernisten met abstracte schilderkunst. Werk dat tegelijkertijd op zichzelf kan staan en recht van spreken heeft en betekenis.’

Heb je nog wel tijd om te publiceren? ‘Jazeker, ik maak catalogi, zoals over Jessica Stockholder met Stuff Matters. Op dit moment werk ik aan de publicatie bij de tentoonstelling De Botanische Revolutie die gepland staat voor zomer 2021. Echt heerlijk om deze publicaties te maken. Verder maken we solo presentaties in onze ‘Annex’ ruimte waar we een blik werpen op verschillende thema’s.’

Wat staat er in deze tijden urgent op de agenda? ‘Het is natuurlijk een lastige tijd. De deuren moesten meermaals sluiten vanwege corona en we zijn onder andere bezig te onderzoeken hoe we het publiek alsnog kunnen bereiken. De prognoses qua bezoekersaantallen zijn vanwege corona niet zoals we hadden verwacht. Wat we missen aan inkomsten van bezoekers, dat is echt gigantisch. De personeelskosten zijn dat ook. Nadenken over een onzekere toekomst is lastig. Desondanks zien we als stabiel museum de toekomst positief tegemoet.’

Categorieën
2019 Tentoonstellingen - Nationaal

Jessica Stockholder neemt Centraal Museum over

Lees meer in Tableau magazine, met veel meer beeldmateriaal. 

Stockholder koos uit de collectie van het Centraal Museum meer dan 60 objecten, van 45 verschillende makers. ‘Ik heb objecten uit de collectie van het museum gekozen die met mijn werk resoneren. In zekere zin heb ik de collectie zelf daarbij als een van mijn materialen behandeld, waarbij ik onderzocht hoe de betekenis van elk werk verschuift afhankelijk van de context.’ Door haar vrije keuze ontstaan er onverwachte combinaties en relaties tussen kunstenaars, ontwerpers en ambachtslieden uit verschillende perioden. 

Jessica Stockholder is een installatiekunstenaar en beeldhouwer. Ze werd geboren in Seattle in 1959 en woont en werkt in Chicago. Haar werken proberen grenzen te vervagen tussen verschillende media als schilderkunst en beeldhouwkunst. De omgeving speelt daarbij een cruciale rol. Kunsthistoricus Miwon Kwon beschrijft haar werk als “messy and funky, almost out of control”. 


Zaaloverzicht `Stuff Matters` door Jessica Stockholder in Centraal Museum

Met de tentoonstelling `Stuff Matters` grijpt het Centraal Museum de kans om de bestaande collectie weer in een nieuw daglicht te zetten. Op deze manier worden verschillende perspectieven gecombineerd, van Bart van der Leck tot Iris van Herpen en van Gustave Courbet tot Gerrit Rietveld. In Stuff Matters komen zij allenmaal samen.  

 
`Stuff Matters` is vanaf vrijdag 19 april tot 1 september 2019 te zien in het Centraal Museum Utrecht. www.centraalmuseum.nl 

Lees het artikel in Tableau magazine, met veel meer beeldmateriaal. 
 

Categorieën
2019 Tentoonstellingen - Nationaal

Laatste kans – Caravaggio in Utrecht

In de zeventiende eeuw is Rome het centrum van de artistieke wereld. Overal vandaan trekken kunstenaars naar de eeuwige stad om zich te laten inspireren door grote meesters als Michaelangelo Meresi da Caravaggio. Al tijdens zijn leven verspreid Caravaggio’s faam zich over Europa. In zijn Schilder-boeck uit 1604 schrijft Karel van Mander: “Daer is oock eenen Michael Agnolo, die te Room wonderlijcke dinghen doet. (…) Desen Michael Agnolo dan heeft alree met zijn wercken groot gheruchteere en naem gecreghen.” Het is Van Mander die jonge kunstenaars oproept om naar Rome te gaan om daar het werk van Caravaggio te kopiëren.  
 
De tentoonstelling vertelt het verhaal van drie kunstenaars: Gerard van HonthorstDirck van Baburen en Hendrick ter Brugghen. Zij vertrekken naar Rome om het werk van Caravaggio van dichtbij te bewonderen. In de tentoonstelling is goed te zien hoe de drie schilders op hun eigen manier geïnspireerd raken door Caravaggio en hoe zij het begin markeren van een nieuwe stroming: het caravaggismeKenmekend voor het werk van Caravaggio en zijn navolgers zijn de realistische figuren, gevoel voor drama en een sterk contrast tussen licht en donker. Het zijn spectaculaire schilderijen die steeds een cruciaal moment in een verhaal weergeven. Zoals een graflegging, of de ongelovige Thomas die met zijn vinger een wond in de zij van Christus aanraakt.  
 
De werken op de tentoonstelling zijn ingedeeld op onderwerp, waarbij steeds werk van verschillende kunstenaars uit heel Europa te zien is. Daardoor is goed te vergelijken hoe zij elk op hun eigen manier dit thema in beeld brengen. De audiotour, ingesproken door Arthur Japin, brengt de schilderijen tot leven en biedt naar behoefte verdieping bij speciaal geselecteerde schilderijen.  
 
De overzichtstentoonstelling geeft een goed beeld van de invloed van Caravaggio op zijn tijdgenoten. Een must-see voor liefhebbers van oude meesters, met bruiklenen van over de hele wereld 
Nog te bezoeken tot zondag 24 maart 2019 in Centraal Museum Utrecht. 
Tickets worden per tijdsslot verkocht.   
www.centraalmuseum.nl 
 
Plan uw bezoek van tevoren en bestel uw tickets hier.