Ze was de eerste vrouwelijke Amerikaanse kunstenaar die – in 1990 – deelnam aan de Biënnale van Venetië en won meteen de Gouden Leeuw met haar bijdrage Child Text. Jenny Holzer (1950) wordt geroemd vanwege haar tot nadenken stemmende gebruik van woorden en zinnen, waarbij ze baanbrekend was in het gebruik van digitale technologie in kunst.
In K21 in Düsseldorf is vanaf dit voorjaar te zien (en lezen) waarom Holzer internationaal zo gevierd is. Ze maakt posters, schilderijen en beeldhouwwerken, die bezoekers aan het denken zetten over onderwerpen als oorlog, populisme en absurditeit. Iets dat voor haar altijd belangrijk is geweest om voor elkaar te krijgen met haar werk, en als we kijken naar de vele crises die er zijn, actueler dan ooit.
Holzer was een actief lid van Colab oftewel Collaborative Projects, een New Yorkse groep kunstenaars die zich in de jaren 70 en 80 bezig hield met thema’s die op dat moment speelden: de recessie, het beleid van president Ronald Reagan en de angst voor kernwapens. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de Truisms van Holzer, oftewel ongesigneerde ‘waarheden’, die ze in de late jaren 70 verspreidde in de openbare ruimte. Aan telefooncellen, muren, straatlantaarns en gebouwen hingen rijen en rijen korte, ironische, vaak wrange statements. ‘ABUSE OF POWER COMES AS NO SURPRISE’, ‘THE ONLY WAY TO BE PURE IS TO STAY BY YOURSELF’, ‘REPETITION IS THE BEST WAY TO LEARN THINGS’.
Die hoofdletters zijn geen tikfout, want Holzer gebruikt bewust alleen kapitalen. Naar eigen zeggen wil ze hiermee ‘de noodzaak laten zien en harder roepen om te tonen wat er aan de hand is in de wereld’. Zo heeft ze het vaak over feminisme, seksisme en geweld tegen vrouwen. ‘We hebben niet nog meer werk over plezier en genot nodig’, zei ze daar over. Recenter werkte ze veel met LED-installaties en lichtkranten en na de aanslagen van 11 september keerde ze terug naar haar roots: die van de schilderkunst. In Even Magazine licht ze dat toe:
‘I wanted to be a painter; I failed at being a painter because, among other things, I was impatient. I should have known better, when I was younger, that to be even an acceptable painter took years. But I was anxious, anxious, anxious about not being a horrible artist. So I gave up painting, for a long time. When the US went into Iraq, and I didn’t understand why – I thought it might be catastrophic, as it seems to have proven – I figured out how to put content in painting without being a social realist painter. Which I don’t have the skill to be, nor the desire.’
JENNY HOLZER
K21 (onderdeel van Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen)
11 maart t/m 6 augustus 2023
