De drukke, bladvullende tekeningen van Koen Taselaar zijn intrigerend en soms een tikje irritant in hun volheid. En dat is ook precies zijn bedoeling.
Neem bijvoorbeeld The Great March of Interpunction (2022), een eindeloze optocht van komma’s, vraagtekens en uitroeptekens. Heerlijk nutteloos over het beeldvlak marcherend tegen een hysterische achtergrond van slingerende lijnen en rasters in een kleurenpalet dat geen vormgever ooit zou verzinnen of adviseren. Maar is het lelijk? Nee, spannend juist. Tegendraads.
Taselaar tekende altijd al veel. De directheid van het medium bevalt hem. Op de Willem de Kooning Academie bundelde hij zijn tekeningen in een boekje. Eveneens op een hele directe manier, simpelweg de ene na de andere, geen wit er omheen, alleen tekeningen. Voor die tekeningen heeft hij eigenlijk maar één regel: het blad moet vol. ‘Het is echt horror vacui.’ Een tekening begint meestal met een tekst. Dat kan zomaar een losse zin zijn, of een variant op een bekende uitspraak. Iets als All Needles no Hay bijvoorbeeld. Als eerste ontwerpt hij dan de letters. Dat is leuk om te doen en ze geven meteen ook een vorm aan, in dit geval die van een naald. De rest eromheen ontstaat dan vanzelf. Het is een afwisseling van meanderende lijnen, arceringen, patronen. ‘Eigenlijk draait het maar om een ding: verschillende manieren om een blad vol te krijgen. En het lukt altijd!’ Aan een A4tje werkt hij ongeveer een dag, ’s ochtends beginnen en aan het eind van de dag is de tekening klaar. Vaak luistert hij intussen naar audiodocumentaires.
Waar komt die voorliefde voor volle bladen vandaan? ‘Het komt voort uit de vroege jaren 2000 waarin door het internet ineens alles beschikbaar leek.’ De volheid zit dan ook niet alleen in het vullen van het blad met lijnen, maar ook in het stapelen van informatie.
Zoveel mogelijk informatie
Naast tekeningen maakt Taselaar ook tapijten. Die zijn qua techniek minder direct, het is meer te vergelijken met de reproductie van een tekening in een boek, vindt hij zelf. De tapijten zijn meer verhalend, daarmee aansluitend in de traditie van het beroemde tapijt van Bayeux. Vol zijn ze wel. Taselaar stopt er veel informatie in. Het grote verhaal, maar ook obscure details. Bijvoorbeeld een cactus als symbool voor Martin Gropius in het kleed over Bauhaus, om de periode van zijn directoraat aan te geven. Gropius kweekte cactussen. Bauhaus docent Johannes Itten hield dan weer erg van knoflook, dus naast de kleurenleer is in zijn fase van het verhaal de knoflookwalm alom aanwezig. Zo zitten er veel verschillende lagen in elk tapijt. ‘Ik probeer er zoveel mogelijk informatie in te stoppen.’ Of de toeschouwer dat er ook allemaal uithaalt maakt hem niet uit. ‘Nee, dat hoeft niet, het is geen educatieve les. Juist fijn als zij er weer iets anders in zien.’ Sowieso is het verhaal niet dwingend, maar een vrije en speelse interpretatie van de feiten, getuige ook de titel A Slightly Inaccurate But Nonetheless Lightly Entertaining Story About The Bauhaus (2018).
Waar het in de tekeningen lijnen en vormen zijn die in veel lagen over elkaar heen liggen, is het in de kleden dus de hoeveelheid informatie. Maar er zijn ook wandkleden als vrij werk die weer dichter bij de tekeningen zitten. ‘Ik zoek naar iets tussen tekening, wandkleed en schilderij in, daarom heb ik ze ook opgespannen als een schilderij en heeft de zijkant ook een patroon.’ Textiel ontdekte hij door een opdracht voor het TextielMuseum dat vier kunstenaars uitnodigde om in het TextielLab te werken. Taselaar koos ervoor een wandkleed te maken over Bauhaus, het beroemde Duitse opleidingsinstituut voor kunst en kunstnijverheid. Daarna volgende meer opdrachten. Het grote wandkleed The Cat, The Herring and More Tall Tales From The Neva (2020) – zevenenhalve meter lang! – voor de Hermitage geeft de bijna 200 jaar durende handelsrelatie tussen Rusland en Nederland weer. Een rijk en vol tapijt, met kleine en grote verwijzingen, verhalen en anekdotes. Waarin ook de Hermitage zelf een plek krijgt. ‘Het eindigt bij 1917, het moment dat de Rusluie, de Nederlandse kooplieden, de stad uit moesten. Maar er zitten bijvoorbeeld wel veel zonnebloemen in, een verwijzing naar het herdenkingsmonument voor MH17.’ Hij wijst nog een detail aan, een kleine figuur tussen de bogen van het winterpaleis: ‘Dat is Erik van Lieshout, die had tijdens ‘Manifesta’ in 2014 een film over katten in de kelder, dus die komt ook ergens terug in het kleed. Zo zitten er altijd verborgen anekdotes, grapjes en persoonlijke elementen in het werk.’
Lees verder in de nieuwste Tableau. Bestel een losse editie of haal hem in de winkel.
Koen Taselaar heeft in september 2023 een solotentoonstelling bij andriesse ~ eyck galerie in Amsterdam.
