Tag: Maarten Spruyt

Een tentoonstelling die voelt alsof je een andere wereld instapt. Laat dat maar aan stylist Maarten Spruyt over. Hij weet met intuïtieve ensceneringen een verhaal te vertellen dat groter is dan de som der delen. Niet alleen in mode, ook met hedendaagse kunst.

Op tafel staat een vierkant schaaltje dat vol ligt met bladeren. Gedroogde bla­deren, plastic bladeren, in verschillende texturen en tinten groen. Er bovenop een steen, ook deels groen. Al deze elementen zouden los weinig meer zeggen dan een mooi blad. In de combinatie is het meer, een wereld op zich. De hele studio van Maarten Spruyt en zijn woonhuis daarboven is op deze manier ingericht. ‘Ik woon hier nu twaalf jaar, het groeit steeds door. Ik ben heel goed in dingen vinden, maar niet zo goed in dingen weggooien. Ik vind het heerlijk om te verzamelen.’ Het resultaat is een wunderkammer van uiteenlopende elementen die gecombineerd zijn tot een nieuw universum. Een jungle die je omarmt. Met veel planten en zowel echte natuur als namaak. Met boom­silhouetten die overbleven van een tentoonstelling, plastic bloemen en planten, droogbloemen, echte planten, boeken en objecten. Het wervelt door elkaar heen als een oerwoud. Maar, vergis je niet: elk element is doelbewust neergezet en speelt een rol in het geheel. Precies dat is het talent van Maarten Spruyt, stylist met een lange geschiedenis in de modewereld, die de laatste jaren ook tentoonstellingen van hedendaagse kunst samenstelt.

Binnen en buiten

Een groot prikbord aan de wand geeft meer inzicht: plaatjes die hij in de loop der jaren heeft verzameld en die op een intuïtief niveau allemaal iets met elkaar te maken hebben. Vormen en beelden die vanuit het prikbord verder uitwaaie­ren de ruimte in. Plaatjes uit de natuur, mode, kunst en de links daartussen. Opvallend is de link tussen binnen en bui­ten, tussen interne en uitwendige structuren. Spruyt wijst op een anatomisch beeld van een gespierd lichaam en daarnaast een modefoto. ‘Ik zag een tentoonstelling van het menselijk lichaam waar je bijvoorbeeld deze spieren op de rug kon zien. Als ik dan daarna deze jurk zie met wervelende plooien op de rug, dan roept dat de associatie van organen op, van de krochten onder die spieren.’ En inderdaad gaan de beelden zo een verhaal met elkaar aan. Een foto van een fornuispijp-koraal gaat als vanzelf een link aan met de ruggenwervel op de tafel ervoor. Enzovoort. Maar ook de beelden op zich zijn veelzeggend. Bijvoorbeeld de foto van een zijaanzicht van een half geschoren schaap, waarbij je deels het ‘naakte’ schaap ziet en tegelijk de enorme wollen jas die het aanheeft.

Zo werkt het brein van Maarten Spruyt, associatief op gevoel legt hij verbanden. Tussen binnenkant en buitenkant. Tussen detail en geheel. In de inrichting voor het restaurant Capital Kitchen in Amsterdam bijvoorbeeld was het begin de gedachte dat een restaurant gericht is op de inwendige mens. De inwendige mens kreeg vervolgens ook letterlijk een plek in het interieur. Uitvergrote afbeeldingen van cellen en delen van het menselijk lichaam werden geprint op het tafelblad. Speekselklieren, maag en rectum blijken van heel dichtbij een subtiel patroon van zachte pasteltinten te hebben. Spruyt: ‘Ik wil de schoonheid hiervan laten zien zodat het niet meer eng is. Net zoals je sushi moet leren eten, wat eerst vreemd lijkt. Zo heeft de binnenkant van de mens ook schoonheid en wordt het dan gewoner om zulke beelden te zien. Het hele interieur van Capital Kitchen is zacht van kleur, daardoor voelt het goed als je daar komt. Daar werd ik enthousiast van en daar wil ik ook in door.’

In het restaurant is veel kunst aanwezig. Daarin is eveneens het menselijk lichaam het thema. Boven de bar een installatie van Atelier Van Lieshout met onderdelen van paspoppen, torso’s en ledematen. Van Mette Sterre is een bodymask aanwezig dat als een soort zeewezen in een vitrine verblijft. Er zijn tekeningen, foto’s en collages van cellen en organen en groeiende sculpturen. Een mix die het leven viert.

Lichaam en groei keren als thema regelmatig terug. Spruyt wijst naar een steen die op tafel ligt in zijn studio: ‘Stenen groeien ook, maar dan heb je het over een heel andere tijdspanne. Het verbindt ons wel met de stenen.’ Zo ziet hij overal verbanden van waaruit hij zijn tentoonstellingen opbouwt. Op een intuïtief niveau: ‘Het gaat uit van gevoel, niet van kennis.’ Spruyt is een meester in zo bij elkaar brengen van dingen tot een groter geheel. Het totaal wordt altijd meer dan de som der delen. Een kwaliteit die intussen breed herkend wordt. Hij is de vaste vormgever van de modetentoonstellingen bij het Kunstmuseum Den Haag (zoals onlangs Balenciaga en in september een overzicht van British Fashion), maar ook in Museum Boijmans Van Beuningen heeft hij verschillende tentoonstellingen ingericht en de opstelling van de vaste collectie meerdere malen vormgegeven.

Overstyling

Maarten Spruyt begon als stylist in de modewereld, in een tijd dat uitbundigheid daar paste: de jaren 80 met grote vormen en gebaren. ‘Ik ben begonnen rond 1986, in de tijd van de overstyling. Met het merk Mexx bijvoorbeeld. Dan gaf je een model een rokend koffiekopje op het hoofd, een luipaard aan een riem en de Mona Lisa onder de arm en hield ze een taxi aan. Je moet wel veel props hebben om dat te kunnen doen. Om die wondere wereld neer te kunnen zetten ben ik gaan verzamelen. Ik wist gewoon: je kunt de kleding fotograferen, maar als je het model dan nog een kopje op het hoofd zet en een schilderij onder de arm duwt: dán gebeurt er echt iets.’ Daar zit zijn talent: de dingen zo naast elkaar zetten dat er een spanningsveld ontstaat dat het individuele object overstijgt. Ook in musea werkt dat. Zelf hangt hij werken soms dicht bij elkaar in een groep of laat juist een heel stuk leeg.

Verder lezen? Bestel een losse editie of haal hem in de winkel.

Nu te zien van zijn hand:
• Through Bone and Marrow, BRUTUS, 2 april tot 25 juni 2023 (O Festival: 17 t/m 27 mei 2023)
• British Fashion, Kunstmuseum Den Haag, 9 september 2023 t/m 4 januari 2024