Categorieën
2020 Stories

Museum Online: Museum MORE

MORE is de overkoepelende organisatie met twee vestigingen: Museum MORE in Gorssel en Museum MORE-Kasteel Ruurlo. Wat onderscheidt en verbindt deze organisaties?
“Beide organisaties zijn het resultaat van een privé initiatief van Hans en Monique Melchers. Museum MORE opende in 2015 en Kasteel Ruurlo in 2017. De vestiging in Gorssel is een oud gemeentehuis waar een nieuw gedeelte door ‘Mister Museum’, architect Hans van Heeswijk, aan is vast gebouwd. Wij krijgen van bezoekers de feedback dat zij niet alleen de kunst en tentoonstellingen, maar ook het gebouw zelf heel mooi vinden. Dat is een totaalpakket. Het kasteel heeft een andere charme. Daar is vooral de kunst van Carel Willink te zien. De vijftig kunstwerken van Willink nemen je mee van de eerste stappen die hij zette op zijn artistieke pad tot en met zijn laatst voltooide werk begin jaren 80.” 
 

Museum MORE
Museum MORE, Kasteel Ruurlo, foto: Michael van Oosten 

 
Momenteel zijn er drie tentoonstellingen in Gorssel te zien. Hebben jullie veel moeten reorganiseren?

“Wij hebben alleen de tentoonstelling van Jan Mankes met enige vertraging opgebouwd gezien de strenge anderhalve meter regels, maar het viel allemaal wel mee. Het is in 2020 100 jaar geleden dat Mankes overleed. We tonen werk uit eigen collectie, aangevuld met bruiklenen van musea en particulieren. Eén daarvan is een ontdekking. Toen we moesten sluiten, waren wij net bezig met het transport en de inrichting. In deze opbouwperiode benaderde een vrouw onze artistiek directeur Ype Koopmans. Zij vermoedde een werk van Mankes te hebben omdat zijn signatuur op het schilderij stond. Koopmans kwam erachter dat het om een echte Mankes ging. Opmerkelijk is dat het werk niet in de overzichtsboeken van de kunstenaar voorkomt. Het ging dus in feite om een ‘verdwenen’ kunstwerk. Wel is er over het werk geschreven rond 1912 toen het te zien was in een galerie. Dat in combinatie met de stijl en onderwerpkeuze, maakt dat het om een authentiek schilderij gaat. De vrouw die ons het werk toonde, was meteen bereid om het schilderij uit te lenen.” 

 

Museum MORE
Jan Mankes, ontdekking na restauratie,
Leliën ca 1910, particuliere collectie

Jullie bieden een uitgebreide digitale programmering met onder andere een kunstquiz, virtuele tours en een podcast. Met welke insteek zijn jullie aan dit traject begonnen?
“Wij speelden al voor de crisis met dit soort ideeën, maar de sluiting heeft het in een versnelling gebracht. Toen we dicht waren, wilden we toch mensen blijven trakteren op onze kunst. Het digitale kan alleen geen vervanging zijn, maar een fantastische aanvulling voor je publiek. We hebben weliswaar twee museumlocaties maar we zijn een compacte organisatie. Het was wel een inspanning om dit te realiseren. Met onze virtuele tour van Mankes wilden wij een 3D-ervaring neerzetten waarbij je stapsgewijs langs de werken kan wandelen. Ook kwam Koopmans met het idee om twintig medewerkers te vragen om in één minuut hun favoriete werk toe te lichten. Dat hebben we super snel verzameld en in de tour gebouwd. Virtuele bezoekers kunnen de filmpjes bij de bijbehorende werken aanklikken.” 

 

Museum MORE
Museum MORE, Gorssel room 3 © Eva Broekema

 
Op jullie sociale media ontvangen jullie enorm veel reacties en likes. Mensen reageren met ‘Prachtig! Dit is de reden waarom ik naar het museum ben gegaan’ en ‘Het is prima geregeld nu in MORE’. In hoeverre zetten jullie actief op digitale interacties in?
“Wij zijn daar heel bewust mee bezig. Vanaf het begin hebben we erg ingezet op Facebook en kort daarna op Instagram. Daar merkten we dat mensen nieuwsgierig zijn naar de verhalen achter de kunstwerken. Het werkt net als een fysieke interactie: stel iemand spreekt je aan met ‘wat leuk dat je…’, dan reageer je met ‘dankjewel!’. Dan word je aangespoord om dat nog een keer te doen. We zien heel duidelijk waar bezoekers fan van zijn. Er zijn mensen die op Mankes werken reageren, anderen op Beutener. Het mooie van sociale media en Google is dat je met enthousiasme en kennis over je eigen museum al een heel eind komt.” 
 
Is er een werk in één van de tentoonstellingszalen dat u nu het meeste raakt?
“Omdat ik twee museumlocaties vertegenwoordig, wil ik één kunstwerk van het kasteel en een ander in Gorssel selecteren. Om te beginnen kies ik het vervreemdende werk van Carel Willink Straat met standbeeld (1934). Je ziet een lege straat met een standbeeld en een figuurtje dat op straat loopt. Het beeld sluit nauw aan op de intelligente lockdown periode. Dit werk hebben we op sociale media gezet. We vroegen bezoekers om hun eigen ervaring met lege straten te fotograferen en deze in te zenden. 

 

Museum MORE
Carel Willink, Straat met standbeeld, 1934,
Collectie Museum MORE, Kasteel Ruurlo
© Sylvia Willink c-o Pictoright 2020

 
In Gorssel kies ik een schilderij uit onze eigen collectie van Jan Beutener. Het bijzondere toeval wil dat hij een soort stilleven schilderde met links een detail van een mondkapje en rechts een reflectie van iemand in de spiegel. Even toepasselijk is de titel: Op afstand (2008). Natuurlijk heeft hij dat niet zo bedoeld als wij ervaren, maar opeens kijk je met een andere blik naar het werk. Beutener wil dat de kunst het liefst voor zichzelf spreekt, ook hijzelf vindt het wel heel toevallig. De kunstenaar is meer bezig met vorm, kleur en constructie. Zo haalt hij een herinnering uit de originele context wat vervreemdend werkt.” 

 

Ellen van Slagmaat

 
Door de coronacrisis zijn de tentoonstellingen van Beutener en Mankes tot respectievelijk 20 september en 25 oktober 2020 verlengd. Te zien in Museum MORE, Gorssel. 

 
De andere vestiging, Museum MORE-Kasteel Ruurlo, toont het oeuvre van neorealist Carel Willink. Bekijk hier alvast het verhaal achter deze bijzondere locatie:

 
Meer artikelen lezen uit de reeks Museum Online? 
https://tableaumagazine.nl/categories/musea

Categorieën
2020 Highlights

Stille kracht

Zijn schilderijen en etsen tonen een sprookjesachtige breekbaarheid, een haast poëtische werkelijkheidwaarin gedichten tot leven lijken te komen. Hetoogtbroos, maar juist deze kwetsbaarheid geeft het werk zijn kracht.Uit de brieven dieMankesschreef naar zijn vrienden en vertrouwelingen blijkt dat hij altijd op zoek was naar stilte, rust en ruimte om zich een te voelen metdebuitenwereld. In haastschilderachtigebewoordingen lijkt hij altijd op zoek naar de zin van het leven.   
“Ik schilder, of liever zou wensen te schilderen, schilderijen, stille, doch zingendedoor, ja juist door die stilte. Ik zie ze duidelijk en toch hoever ben ik er af. Die afstand, die is het die overwonnen moet worden en iedere duimbreed is er een.”   
Doorde rust in zijn eigen levenmerkthij dingen op die aan anderen voorbijgaan, waardoor de op heteerstegezicht eenvoudige onderwerpen in zijnschilderijen een bijzonder,haast onaards karakter krijgen.   
 
JanMankeswas eigengereid.Toenhet gezinin zijn tienerjarennaar Delft verhuisde voor zijn vaders werk,besloot hij te stoppen met de HBS. Liever was hij bezig met tekenen en ging hij op sleeptouw met schildersuit de buurt. Het schijnt ook dat hij elke zondag naar Den Haag liep om de oude meesters in het Mauritshuis te bestuderen. Hij was eenloneren verhuisde mee naar De Knijpe toen zijn vader met pensioen ging. Ook verklaarde hij zichzelf op 18-jarige leeftijd, na een aantal jaar in het atelier van glasbranderJ. Schouten te hebben gewerkt,totvrij kunstenaar. Hijhadpreciesde juistemensen om zich heen om te kunnen uitbloeien tot het verstilde genie dat wenu kennen.KunsthandelaarSchüller,die vrijwel al zijn werk kocht,een mecenas in de vorm van de heer Pauwels, een sigarenfabrikant uit Den Haag die hemvoorzag in al zijn materialen en benodigdheden enlaterzijn vrouw en zoon. VerderhadMankesmaar weinig nodig behalve de natuur en zijn schilderkunst. Mankeswas sterk genoeg om zijn eigen weg te volgen, maar toch te broos om een lang leven te lijden. Hij stierf op 30-jarige leeftijd aan de gevolgen van Tuberculose.   

 

Jan Mankes, Leliën, ca 1910, particuliere collectie

MuseumMORE eert ‘Hollands meest verstilde kunstenaar’ deze lente dooreen eeuw na zijn dood  35 werken in een virtual tour te tonen.In deze virtuele tour is ook de recente ontdekking van een verdwenen topstuk vanMankeste bewonderen. Dit vroege werk stamt uit ca 1910, toen de schilder begin twintig was. `Subliem`, noemt artistiek directeur Ype Koopmans het. Recent kwam dit schilderijtje van 40 x 35 cm boven water. Koopmans: ‘Zo`n twee weken terug werden we benaderd door een mevrouw die uit erfenis een schilderij had met het signatuur JanMankesen die zich afvroeg of het een echte was. Het schilderij stelt een akkertje vol witte leliën voor. Het roept herinneringen op aan de bekende 19e-eeuwseoost-indische-kers-schilderijen van Jacobus vanLooy, maar is verder tamelijk uniek. De lelie was de favoriete bloem van de Engelseprerafaëlieten, maar zo’n heel lelieveldken ik verder niet en laat ook een onbekende kant vanMankeszien.  

Ook Museum Arnhem bezit maar liefst 44 werken van Jan Mankes. Kijk voor meer informatie op de website: https://www.museumarnhem.nl/

Neem ook een kijkje op de speciale website over Jan Mankes: http://www.100jaarjanmankes.nl/