Tag: museum online

2020 Stories

Museum Online: Museum MORE

Berichtauteur Door Pienk de Gaay Fortman
Berichtdatum 10 juli 2020

MORE is de overkoepelende organisatie met twee vestigingen: Museum MORE in Gorssel en Museum MORE-Kasteel Ruurlo. Wat onderscheidt en verbindt deze organisaties?
“Beide organisaties zijn het resultaat van een privé initiatief van Hans en Monique Melchers. Museum MORE opende in 2015 en Kasteel Ruurlo in 2017. De vestiging in Gorssel is een oud gemeentehuis waar een nieuw gedeelte door ‘Mister Museum’, architect Hans van Heeswijk, aan is vast gebouwd. Wij krijgen van bezoekers de feedback dat zij niet alleen de kunst en tentoonstellingen, maar ook het gebouw zelf heel mooi vinden. Dat is een totaalpakket. Het kasteel heeft een andere charme. Daar is vooral de kunst van Carel Willink te zien. De vijftig kunstwerken van Willink nemen je mee van de eerste stappen die hij zette op zijn artistieke pad tot en met zijn laatst voltooide werk begin jaren 80.”

Museum MORE, Kasteel Ruurlo, foto: Michael van Oosten

Momenteel zijn er drie tentoonstellingen in Gorssel te zien. Hebben jullie veel moeten reorganiseren?
“Wij hebben alleen de tentoonstelling van Jan Mankes met enige vertraging opgebouwd gezien de strenge anderhalve meter regels, maar het viel allemaal wel mee. Het is in 2020 100 jaar geleden dat Mankes overleed. We tonen werk uit eigen collectie, aangevuld met bruiklenen van musea en particulieren. Eén daarvan is een ontdekking. Toen we moesten sluiten, waren wij net bezig met het transport en de inrichting. In deze opbouwperiode benaderde een vrouw onze artistiek directeur Ype Koopmans. Zij vermoedde een werk van Mankes te hebben omdat zijn signatuur op het schilderij stond. Koopmans kwam erachter dat het om een echte Mankes ging. Opmerkelijk is dat het werk niet in de overzichtsboeken van de kunstenaar voorkomt. Het ging dus in feite om een ‘verdwenen’ kunstwerk. Wel is er over het werk geschreven rond 1912 toen het te zien was in een galerie. Dat in combinatie met de stijl en onderwerpkeuze, maakt dat het om een authentiek schilderij gaat. De vrouw die ons het werk toonde, was meteen bereid om het schilderij uit te lenen.”

Jan Mankes, ontdekking na restauratie,
Leliën ca 1910, particuliere collectie

Jullie bieden een uitgebreide digitale programmering met onder andere een kunstquiz, virtuele tours en een podcast. Met welke insteek zijn jullie aan dit traject begonnen?
“Wij speelden al voor de crisis met dit soort ideeën, maar de sluiting heeft het in een versnelling gebracht. Toen we dicht waren, wilden we toch mensen blijven trakteren op onze kunst. Het digitale kan alleen geen vervanging zijn, maar een fantastische aanvulling voor je publiek. We hebben weliswaar twee museumlocaties maar we zijn een compacte organisatie. Het was wel een inspanning om dit te realiseren. Met onze virtuele tour van Mankes wilden wij een 3D-ervaring neerzetten waarbij je stapsgewijs langs de werken kan wandelen. Ook kwam Koopmans met het idee om twintig medewerkers te vragen om in één minuut hun favoriete werk toe te lichten. Dat hebben we super snel verzameld en in de tour gebouwd. Virtuele bezoekers kunnen de filmpjes bij de bijbehorende werken aanklikken.”

Museum MORE, Gorssel room 3 © Eva Broekema

Op jullie sociale media ontvangen jullie enorm veel reacties en likes. Mensen reageren met ‘Prachtig! Dit is de reden waarom ik naar het museum ben gegaan’ en ‘Het is prima geregeld nu in MORE’. In hoeverre zetten jullie actief op digitale interacties in?
“Wij zijn daar heel bewust mee bezig. Vanaf het begin hebben we erg ingezet op Facebook en kort daarna op Instagram. Daar merkten we dat mensen nieuwsgierig zijn naar de verhalen achter de kunstwerken. Het werkt net als een fysieke interactie: stel iemand spreekt je aan met ‘wat leuk dat je…’, dan reageer je met ‘dankjewel!’. Dan word je aangespoord om dat nog een keer te doen. We zien heel duidelijk waar bezoekers fan van zijn. Er zijn mensen die op Mankes werken reageren, anderen op Beutener. Het mooie van sociale media en Google is dat je met enthousiasme en kennis over je eigen museum al een heel eind komt.”

Is er een werk in één van de tentoonstellingszalen dat u nu het meeste raakt?
“Omdat ik twee museumlocaties vertegenwoordig, wil ik één kunstwerk van het kasteel en een ander in Gorssel selecteren. Om te beginnen kies ik het vervreemdende werk van Carel Willink Straat met standbeeld (1934). Je ziet een lege straat met een standbeeld en een figuurtje dat op straat loopt. Het beeld sluit nauw aan op de intelligente lockdown periode. Dit werk hebben we op sociale media gezet. We vroegen bezoekers om hun eigen ervaring met lege straten te fotograferen en deze in te zenden.

Carel Willink, Straat met standbeeld, 1934,
Collectie Museum MORE, Kasteel Ruurlo
© Sylvia Willink c-o Pictoright 2020

In Gorssel kies ik een schilderij uit onze eigen collectie van Jan Beutener. Het bijzondere toeval wil dat hij een soort stilleven schilderde met links een detail van een mondkapje en rechts een reflectie van iemand in de spiegel. Even toepasselijk is de titel: Op afstand (2008). Natuurlijk heeft hij dat niet zo bedoeld als wij ervaren, maar opeens kijk je met een andere blik naar het werk. Beutener wil dat de kunst het liefst voor zichzelf spreekt, ook hijzelf vindt het wel heel toevallig. De kunstenaar is meer bezig met vorm, kleur en constructie. Zo haalt hij een herinnering uit de originele context wat vervreemdend werkt.”

Ellen van Slagmaat

Door de coronacrisis zijn de tentoonstellingen van Beutener en Mankes tot respectievelijk 20 september en 25 oktober 2020 verlengd. Te zien in Museum MORE, Gorssel.

De andere vestiging, Museum MORE-Kasteel Ruurlo, toont het oeuvre van neorealist Carel Willink. Bekijk hier alvast het verhaal achter deze bijzondere locatie:

Meer artikelen lezen uit de reeks Museum Online?
https://tableaumagazine.nl/categories/musea

Tags musea, Museum More, museum online

2020 Stories

Museum Online: Museum Belvédère

Berichtauteur Door Pienk de Gaay Fortman
Berichtdatum 25 juni 2020

Museumbeleid

Op welke manier is het museum in ontwikkeling?
“Wij kijken steeds verder en steeds breder door ons meer internationaal te oriënteren en niet alleen Friese kunst tentoon te stellen. We hebben bijvoorbeeld nu een solo tentoonstelling van de Franse kunstenaar Martin Jarrie. De kunstenaars van buiten Friesland die we integreren in onze programmering hebben een betrokkenheid met een plek waar ze zijn geboren of wonen. Die mentaliteit en authenticiteit vinden wij belangrijk.”

Martin Jarrie, Rode kool, 2018

Heeft de crisis consequenties voor uw organisatie?
“Ja, grote consequenties. Relaties & contrasten is voor ons een belangrijke tentoonstelling waar we veel energie in hebben gestoken. Die zou maar twee weken na de heropening van 1 juni blijven staan. Daarom verlengen we de tentoonstelling. De tentoonstelling over 75 jaar bevrijding hebben we doorgeschoven naar de zomer. Hetzelfde geldt voor het Jan Mankes project dat nu in 2021 gepland staat. Afspraken met bruikleengevers zijn daardoor anders ingevuld. Bovendien heeft ons museum een zekere kwetsbaarheid. Onze organisatie is gebaseerd op verschillende sponsoren en donateurs. We hebben in vergelijking met andere particuliere musea geen grote geldschieter die het hele museum draagt. Elf weken dicht zijn, snijdt wel in het vlees.”

Huidige tentoonstellingen

Momenteel zijn er twee tentoonstellingen te zien in Museum Belvédère, kunt u er iets meer over vertellen?
“De Martin Jarrie tentoonstelling is een buitenbeentje. Ik heb die ingeblazen gekregen van één van mijn goede relaties Hans Boer, die gastcurator is. Enerzijds is het kunst die heel anders is dan wij vaak tonen, maar anderzijds heeft Jarrie een warme band met zijn geboorteplek de Vendée. Tot op de dag van vandaag put hij inspiratie uit de boerenomgeving en zijn jeugdjaren. Dat sluit aan op onze tentoonstellingen die veelal gaan over de natuur, landschap en ecologie. Stilistisch en qua vorm levert het heel andere kunstwerken op, maar dat vind ik zelf wel spannend.”

“De tentoonstelling Relaties & contrasten gaat over de privé collectie van Hans en Cora de Vries. Wij hebben een lange traditie van tentoonstellingen uit particuliere collecties. Bij voorkeur een collectie die totaal afwijkt met in dit geval Armando en Karel Appel, maar die ook raakvlakken heeft met onze collectie zoals Gerrit Benner en Thijs Rinsema. Dat vind ik interessant – dat er verbindingen zijn en dat er tegelijkertijd uitstapjes zijn. Dat het je perspectief op scherp zet. We streven naar herkenbaarheid en verwondering inéén. Het moet niet voorspelbaar worden.”

Karel Appel, Rencontre dans la nuit, 1961, olieverf op doek,
114 x 147 cm, collectie de Vries

Bij de tentoonstelling Relaties & contrasten bieden jullie een virtuele 360º tour. Voor Martin Jarrie verschijnen er video’s over zijn kunst. Is dat een nieuwe stap?
“We maken al langer filmpjes. Wij hebben iemand in huis die dat heel graag doet, dus het idee om iets digitaals met Martin Jarrie te doen lag al in de planning. Daar hebben we nu zwaarder op ingezet. Voor de virtual reality tour geldt dat bezoekers door de tijdelijke sluiting de tentoonstelling niet konden zien. Om toch mensen ervan op de hoogte te brengen, hebben we de VR-tour bedacht. We hebben Merijn de Boer van Indietopdia de opdracht gegeven om een 360º tour te maken. Hopelijk geeft het een trigger om de kunstwerken in het echt te gaan zien.”

Toekomstplannen en tradities

Naast een museumrestaurant bieden jullie een hotelarrangement aan. Voeren jullie actief beleid om verschillende faciliteiten samen te brengen?
“Wij zijn een klein museum met een team van zes mensen. Wij willen en doen heel veel, maar we kunnen niet alles. We werken veel samen met andere instellingen zoals het Oranjewoud festival en hotel Golden Tulip. De droom is om meer aanwezig te zijn in het natuurrijke gebied. Dat zal ook gebeuren, maar dat zijn extra projecten naast wat we allemaal al doen. We onderzoeken met een organisatie uit de provincie hoe we meer gebruik kunnen maken van het museumpark. Het wordt niet direct een beeldentuin, maar we denken na over een betere verbinding tussen het museum en het landgoed.”

de zwanen van Roger Raveel voor het Museumcafé

Is het project van Ids Willemsma, die recent een klompenpad maakte voor de ingang van het museum, daar ook een voorbeeld van?
“Willemsma is één van de belangrijkste Friese beeldhouwers die spontaan dit project aanbood. Dat heeft iets bijzonders opgeleverd: een cirkel met zijn eigen verzamelde klompen. Dit soort ad-hoc situaties faciliteren we heel graag. We staan open voor elke kunstenaar die een goed idee heeft. Voorwaarde is wel dat het project haalbaar is op praktisch en financieel niveau.”

installatie met klompen van Ids Willemsma

“Wij hebben een heel bijzondere relatie met onze kunstenaars. Tijdens de crisis hebben we aan 120 kunstenaars paneeltjes gestuurd ter grootte van een smartphone met het verzoek die te beschilderen. We hebben inmiddels 80 inzendingen op pocket formaat binnen. Die gaan we straks te koop aan bieden. Dat zijn van die activiteiten die wij als museum ontplooien met de kunstenaars. Als een kunstenaar enthousiast is, goede kwaliteit biedt en het te faciliteren is door ons: kom maar op!”

Han Steenbruggen (foto: John Stoel)

Museum Belvédère
Oranje Nassaulaan 12
8448 MT, Heerenveen-Oranjewoud

Openingstijden:
Dinsdag t/m zondag 11.00-17.00 uur.
Op maandag gesloten.
Reserveren: https://www.museumbelvedere.nl/

Meer lezen uit de reeks Museum online? Klik hier!

Tags musea, Museum Belvedere, museum online

2020 Stories

Museum online: Museum JAN

Berichtauteur Door Pienk de Gaay Fortman
Berichtdatum 5 juni 2020

Museum JAN

Op 1 juni 2020 heropenden musea hun deuren voor het publiek. Zo ook Museum JAN aan het dorpsplein in Amstelveen. Wat valt directeur Marieke Uildriks tot dusver op? “Mensen hebben er heel veel zin in om er tussenuit te gaan en snakken naar een uurtje cultuur. Bezoekers komen heel ontspannen binnen en lopen er even ontspannen weer uit. Ons team heeft het ook goed voorbereid.”

Voor degenen die onbekend zijn met dit museum in hartje Amstelveen: hoe zou u de organisatie omschrijven?

“Het museum is een toegankelijk museum met een focus op glaskunst en een breed palet aan tentoonstellingen. Jan van der Togt heeft het museum dertig jaar geleden opgericht. Als directeur van de Tomado fabrieken had hij een groot bedrijf in Dordrecht met huishoudelijk design. Hij is kunst gaan verzamelen die hem esthetisch aansprak. Van der Togt had een voorliefde voor glas maar kocht ook werk van schilders en beeldhouwers. Samen met kunstenaar en adviseur Jan Verschoor hebben zij het museum om het huis van Verschoor heen gebouwd. Vanaf dat moment breidde Verschoor de collectie uit en gaf de glas verzameling een verhaal. Glaskunst is heel veelzijdig – het komt uit Nederland, Tsjechië en Italië. Alle verhalen zijn hier vertegenwoordigd.”

Per januari 2020 heet het museum ‘JAN’ in plaats van ‘Jan van der Togt’. Betekent dit een nieuwe koers?

Enerzijds is het een nieuwe koers omdat we ons klaarmaken voor de komende dertig jaar. Het is een nieuwe richting om te laten zien dat we jonger en frisser willen worden en ook jonge kunstenaars willen tonen. Anderzijds blijven we de gevestigde kunstenaars zoals Jan Cremer en Klaas Gubbels tonen, dus het is zeker voor de vertrouwde bezoeker geen totale wijziging. We hebben er lang over nagedacht. Jan Verschoor is echt betrokken bij het museum: hij woont hier nog steeds en is voormalig directeur. Dus het lijkt ons een mooi moment om hem de eer te geven die hij verdient.”

“Ook willen we glaskunst meer uitlichten in de tijdelijke tentoonstellingen. Onze vaste collectie heeft dankzij Jan van der Togt de focus op bijzondere kunstobjecten van glas waarmee we ons onderscheiden ten aanzien van andere Nederlandse musea. Daarom is het interessant om dat ook meer in ons programma voor het voetlicht te brengen.”

Sinds 1 juni zijn jullie weer open. Wat voor voorbereidingen heeft u getroffen?

“We waren heel snel met het maken van een plan hoe we het gebouw kunnen aanpassen. Het is namelijk een gek gebouw dat organisch is gegroeid. Enkele jaren geleden kwam er nog een nieuwe vleugel bij. Het is heerlijk voor mensen om in rond te dwalen maar nu moeten we ons houden aan de coronaregels. Er is bijvoorbeeld een smalle overgang van de ontvangsthal naar zaal 1. Daarom hebben we besloten om eenrichtingsverkeer te creëren met routes op de vloer zodat je door het museum geleid wordt. Aan de achterkant is een filmhuisje dat nu als uitgang functioneert.”
“Ons team heeft alles goed voorbereid. Er staan schermen op de juiste plekken, de garderobe is eenrichtingsverkeer, handen wassen kan en de schoonmaak is flink opgevoerd. Er is alle ruimte om afstand te houden. Daarnaast hebben we een groot gebouw dat we goed ventileren gedurende het bezoek. Kortom, het museum is heel fris, open en ruimtelijk.”

Welke voor- en nadelen brengt dit nieuwe bezoekersbeleid?

“Het nadeel is natuurlijk dat het onwerkelijk voelt om die afstand te behouden en dat er eenrichtingsverkeer is. Ook verliezen we inkomsten van de museumwinkel. Maar ergens is het best fijn om mensen zo te sturen zodat je beter een verhaal over de kunst kunt vertellen. Een ander voordeel van de publieksspreiding is dat je als bezoeker in alle rust van de kunst geniet. Ik denk dat de grootste uitdaging is dat mensen het nog spannend vinden om op pad te gaan.”

Wat is u tot nu toe opgevallen aan het bezoek?

“Dat het heel ontspannen is. Mensen hebben heel veel zin om er tussenuit te gaan en snakken naar een uurtje cultuur. Onze medewerkers hebben het idee dat ze beter in het museum dan in de Albert Heijn kunnen rondlopen. Je hoeft eigenlijk niks aan te raken, behalve je pinpas of museumkaart. En het voordeel van reserveren is dat je heel makkelijk bezoekers verdeelt. Normaal hebben we tussen 11 en 15 uur een piek. Nu spreidt zich dat over de dag en heeft iedereen een prettig bezoek. Ik heb ook in het Van Gogh museum gewerkt en ‘crowd control’ is hun core business. Om dat nu op kleine schaal toe te passen is eenvoudiger en heel goed te doen.”

De afgelopen periode deelden jullie extra veel content op sociale media. In twee filmpjes geeft u een introductie op de huidige tentoonstellingen van Jan Cremer en Roy Lichtenstein. Zet u deze lijn ondanks de heropening voort?

“Ja. We zijn met een heel klein team van vier. Per januari 2020 is er een medewerker marketing & communicatie aangesteld. We blijven dat vriendelijke kleine museum, maar de professionalisering breng ik graag mee. Daar horen sociale media bij. We hebben besloten om de video’s als teaser in te zetten. Ik heb kort en krachtig iets aangestipt zodat mensen hopelijk nieuwsgierig worden en langskomen. Die houden wij er denk ik wel in. We kregen er veel leuke reacties op zoals ‘dit blijven jullie toch wel doen hè na de opening?’. De video’s zijn veel gedeeld en duizenden keren bekeken dus we hebben hoge verwachtingen van de mensen die nu gaan komen.”

Marieke Uildriks, 2019 © Anko Stoffels

Museum JAN

Amstelveen
Klik hier om te reserveren: https://nl.museumjan.nl/reserve

Meer artikelen uit de reeks museum online lezen?:
https://tableaumagazine.nl/highlights/museum-online-boijmans-van-beuningen
https://tableaumagazine.nl/highlights/museum-online-mauritshuis-den-haag

Tags musea, Museum JAN, museum online

2020 Stories

Museum Online – Boijmans Van Beuningen

Berichtauteur Door Pienk de Gaay Fortman
Berichtdatum 29 mei 2020

In 2019 sloot Museum Boijmans de deuren voor een grootschalige renovatie van het monumentale gebouw aan het Museumpark. De heropening staat in 2026 gepland. Maar het museum zit niet stil. Achter de schermen wordt hard gewerkt om zichtbaar te blijven. Hoofd educatie en publieksbegeleiding Yoeri Meessen: “Wij hebben de kans aangegrepen om in deze verbouwingsperiode samen met de stad na te denken over de essentie van een museum.”

Impact crisis

Op het eerste gezicht lijkt het dat jullie museum zich tijdens de coronacrisis in een luxe positie bevindt. “Dat is niet helemaal het geval. Wij hebben bijvoorbeeld het project ‘Boijmans in de klas’ dat niet door kan gaan, ‘Boijmans bij de Buren’ tentoonstellingen die uitgesteld of gesloten moesten worden en tentoonstellingen die op reis zouden gaan die moeten worden aangepast. Als je het vergelijkt met andere musea, zijn wij op dit moment erg business-to business bezig door onze samenwerkingen met culturele instellingen en onderwijs. De coronacrisis heeft daar veel impact op. Door de verruiming van de voorzorgsmaatregelen komt er nu echter weer ruimte om van alles te hervatten. Per juni openen we een tentoonstelling bij het Cobra museum ‘This is Surrealism! The Boijmans Masterpieces’. Daarnaast heropenen we onze leer- en werkplek op Rotterdam Zuid.”

Depot Boijmans Van Beuningen (foto: Ossip van Duivenbode)

Het beweeglijke museum

Boijmans verbreedt het begrip museum voor het publiek, door het niet alleen als tentoonstellingslocatie te definiëren, maar ook als plek van restauratie- en transportprocessen. “Onderdeel daarvan is het Depot Boijmans Van Beuningen dat najaar 2021 opent. Het depot wordt het eerste publiek toegankelijke kunstdepot ter wereld waarvan de gehele collectie van 151.000 kunstwerken bezocht kan worden. We werken in dit kader bijvoorbeeld al met de mbo-school Zadkine in Rotterdam aan een beroepenprogramna met vragen als: welk werk kun je verrichten in een museum? En wat voor een ambitie heb jij zelf als beheer- en behoudsmedewerker of art handler in een museum? Zo betrekken wij jonge generaties.”

Online kunst beleven

Hoe blijft Boijmans ondanks de covid-19 maatregelen zoveel mogelijk zichtbaar? “In die zin zijn wij geluksvogels of voorlopers, omdat we door de sluiting al een aantal jaren bezig zijn met hoe we zichtbaar blijven. Veel programma’s zoals de virtuele 360 graden tour langs collectiepresentaties waren we al voor de crisis aan het ontwikkelen. Onze sociale media collega’s zijn al lange tijd bezig hoe het publiek online te betrekken. Dus wat dat betreft hebben we een voorsprong op deze crisis tijd.”

Boijmans in de Klas, thuisonderwijs tijdens coronacrisis
(foto: Yoeri Meessen)

In samenwerking met erfgoedspecialist en ontwerper Brigitte Janssen zetten jullie een project op over online kunstbeleving. Vanwaar die focus? “Dat heeft te maken met de manier waarop wij nadenken over het digitale. Wij zijn bezig met het nieuwe museum door museale processen publiek te maken op de meest effectieve manier. Dat doen we niet alleen fysiek met het depot, maar ook digitaal – het internet als een soort poot of paviljoen van het museum. De digitale ruimte is voor ons niet alleen een plek waar je promotie maakt voor offline locaties, maar een autonome plek waar mensen kunst ervaren. Daar is het onderzoek van Janssen een eerste stap in.”

Iwan Smit, cadavre exquis

Daarnaast is er een speciaal corona project. In het begin van de crisis ging Boijmans een samenwerking aan met kunstenaar en ontwerper Iwan Smit. “Het project heet ‘Art in Times of Surreal Distance’ en werkt als een cadavre exquis. Het Boijmans heeft een grote collectie surrealisten waar het project op is geïnspireerd. Het surrealisme ontstond in de jaren twintig en dertig toen de wereld net als nu op een kantelpunt stond. De wereld was willens en wetens een grote oorlog ingelopen. Daar reageren de surrealisten op door het irrationele en onbewuste op te zoeken. Een van hun werkvormen is cadavre exquis, een collectieve tekening waarvan de bijdrage van de ander onbekend is. Iwan Smit heeft mensen uitgedaagd om online op het werk van iemand anders te reageren waar je 24 uur de tijd voor kreeg. Alle werken staan op Instagram.” [zie ook het Tableau artikel hier]

Vooruitblik heropening

Een sprong in de tijd: het museum heropent in 2026. Wat hoopt u dan dat reacties van bezoekers en museum professionals zullen zijn? “Eén van de belangrijkste doelen van het museum is om er voor iedereen te zijn. We werken aan drie pijlers: toegankelijkheid, inclusiviteit en onderwijs. In onze leer- en werkplek op Zuid zijn we bezig met wat te betekenen voor jongeren in dat stadsdeel. Ik wil jongeren op scholen de ambitie en verbeelding aanreiken dat zij een medewerker of bezoeker van en voor het museum kunnen zijn. Dat is vooral wat ik hoop te zien op de heropening; een grote enthousiaste groep collega’s en liefhebbers, van jong tot oud.”

Yoeri Meessen (foto: Aad Hoogendoorn)

Tags musea, Museum Boijmans van Beuningen, museum online

2020 Stories

Museum online: Mauritshuis Den Haag

Berichtauteur Door Pienk de Gaay Fortman
Berichtdatum 22 mei 2020

Mauritshuis at home

“Sinds de sluiting van het museum, hebben wij gekeken hoe de collectie toch beschikbaar kan zijn voor iedereen. Dat resulteerde in een plan met nieuwe en bestaande online activiteiten. Mijn persoonlijke favoriet is het virtuele Vermeer museum. In samenwerking met Google Arts & Culture kun je in augmented reality door een digitaal museum lopen met alle 36 werken van Johannes Vermeer. Omdat Vermeers werk zich in Europa en de VS in achttien verschillende collecties bevindt, is dit de enige mogelijkheid om de schilderijen bij elkaar te krijgen.”

Het museum biedt ook een app aan waar geïnteresseerden thuis meesterwerken uit de collectie in detail kunnen bekijken: de Second Canvas Mauritshuis app. Hoe plaatst u dit initiatief in de discussie rondom authenticiteit?

“Digitaal kan nooit de werkelijkheid vervangen en het gevoel wat daarbij gepaard gaat. Het is een aanvulling. Het ultieme doel blijft het schilderij in het echt bekijken. Het zijn vooral de grote fans die digitaal de kunst doorgronden, zodat ze met nog meer verrijking het schilderij in het echt bekijken. En voor degenen die om bepaalde redenen niet naar het museum kunnen, is het interessant om digitaal kunstzinnige details te ontdekken.”

Mauritshuis Den Haag — Second Canvas Mauritshuis app

Digitale koers

Misschien geeft de crisis een impuls aan het belang van digitale participatie voor bezoekers en musea. In feite wisten we al dat het mogelijk was.

“Ja. Het voordeel van deze periode is dat medewerkers educatie en collecties die normaliter druk zijn met publicaties opzetten, tentoonstellingen maken en publieksprogramma’s organiseren, nu de tijd en ruimte hebben voor online projecten. Daardoor kan de stap vooruit worden gezet.”

Zetten jullie de digitale koers van nu voort?

“Absoluut. Mijn collega’s en ik zijn super enthousiast over de online initiatieven. Dat blijven we misschien niet doen op het hoge niveau van nu – het aantal filmpjes per week zal minder worden, maar we blijven meer online doen dan voor de coronacrisis. Eigenlijk was het sowieso ons plan om online de mogelijkheden te verkennen. We waren al in gesprek hoe we de verhalen online kunnen vertellen. Daar kwam de crisis tussendoor.”

Online participatie

Welke voornaamste les trekken jullie uit de crisis?

“Ik weet niet of we er een les uit trekken. Het is vooral fantastisch om te zien hoeveel mensen interactief met onze collectie bezig zijn. De collectie is ook online enorm geliefd, wordt gedeeld en geliked. Zo hebben we een aantal jaren geleden de hashtag #girlwiththepearl gelanceerd, waarmee bezoekers hun projecten geïnspireerd op het Meisje met de parel delen. Mensen gaan daar actief mee aan de slag. Dat online participeren is in lijn met waar we al lange tijd mee bezig zijn en naartoe willen.”

In de toekomst wil het museum bezoekers nog meer betrekken. “Wij vinden het vooral heel erg leuk om te weten hoe mensen kunst beleven en met onze collectie omgaan. We willen in de toekomst nog veel meer interacties met de bezoekers aangaan. Daarnaast gaan we nog meer verhalen over de collectie digitaal ontsluiten. Daardoor hopen we de kunst relevanter en toegankelijker te maken voor het publiek.”

Op de hoogte blijven van de digitale koers van het Mauritshuis? Ontdek het aanbod via: https://www.mauritshuis.nl/nl-nl/ontdek/mauritshuis-at-home/

Bekijk alle 36 werken van Vermeer in de virtuele tentoonstelling op Google Arts & Culture: https://artsandculture.google.com/project/vermeer

Klik hier om meer te lezen over de reeks museum online!

Tags Mauritshuis, musea, museum online

2020 Stories

Museum online: Amsterdam Museum

Berichtauteur Door Pienk de Gaay Fortman
Berichtdatum 15 mei 2020

Corona in de Stad

De inzendingen beperken zich niet tot één medium of thematiek. “Er zijn nu honderden verschillende inzendingen binnen. Van heel persoonlijke verhalen zoals een exchange student uit China die zich hier totaal ontheemd voelt, een bank ontworpen door een kunstenaar die hij in een park wil zetten om te daten op veilige afstand, tot familieleden die elkaar zien op afstand.”

“We willen vooral volledig zijn. We kijken of de verschillende perspectieven en buurten zijn vertegenwoordigd. We kijken ook naar impact. Natuurlijk zijn er makers die gewend zijn om prachtige beelden te scheppen, maar we zijn ook ontzettend blij met een dagboek van een vierjarig meisje opgetekend door haar moeder. Juist de hele reikwijdte is voor het Amsterdam Museum en onze partners belangrijk.”

Inclusiviteit

Hoe bereikt u dan een zo divers mogelijk publiek? “Wij kijken hoe we de stad in al zijn breedte en haarvaten kunnen verzamelen. Hoe documenteren we de ramp die zich nu voltrekt voor de toekomst? Dat doen we online door iedereen op te roepen om verhalen, beelden en ervaringen over en van de stad te delen. Om dat te bereiken werken wij met ruim dertig partners zoals Foam, de UvA en AT5. We zien dat samenwerken verbindend werkt en dat dat nu heel belangrijk is. Als de kunstwereld zichzelf voortdurend opnieuw uit moet vinden, dan hebben we elkaar nodig.”

“We hebben een digitale tentoonstelling gebouwd die te bezoeken is via een website. Onze oproep verspreiden we in de media en op sociale media. Er stromen veel verhalen binnen. Tegelijkertijd zien we dat er ook verhalen missen. Dan geven wij opdrachten aan makers in verschillende wijken om nieuwe deelnemers te bereiken.”

Immaterieel erfgoed

Opmerkelijk genoeg omschrijven jullie de inzendingen als ‘immaterieel erfgoed’. “Sinds een aantal decennia speelt de vraag wat musea moeten verzamelen. Zijn dat luxe objecten, dure kunstwerken of ga je ook verhalen, geuren, recepten en oral history verzamelen? Wij focussen ons steeds meer ook op het laatste – ontastbaar erfgoed. Maar als een conservator van het Amsterdam Museum over 100 jaar over de pandemie wil vertellen, dan zijn materiële objecten ook waardevol, denk bijvoorbeeld aan de anderhalf-meter-afstand borden. Van de voorgaande pandemie zoals de pest hebben we slechts één schilderij. Dan zie je hoe belangrijk het is om ook een tastbare collectie op te bouwen.”

Democratisering van bezoekers

Wat is de meerwaarde van dit project voor jullie museum op de lange termijn? “Ik denk dat het belangrijk is dat musea goed kijken naar voor wie ze zijn en hoe ze relevant kunnen zijn. Dat betekent binnen de beperkte financiële middelen technologie en media inzetten om collecties, kunstenaars en verhalen de wereld in te helpen. Technologie maakt het museumbezoek inclusiever en toegankelijker. Sommige mensen hebben echter geen toegang tot het internet. Niettemin denk ik dat het heel goed is dat musea zich meer op het digitale pad begeven.”

“Voor ons maakt het project onderdeel uit van een nieuwe visie op hoe we verzamelen. Dat doe je samen met de bewoners en netwerken in verschillende wijken. Het is veel meer vraag gestuurd en wij luisteren en helpen mee om objecten te verzamelen. Corona in de Stad is een fantastisch beginpunt van een langdurige samenwerking met iedereen om de stad van nu voor de toekomst te bewaren.”

Elke donderdag lanceert het museum een virtuele zaal met nieuwe verhalen, live via zoom: https://www.coronaindestad.nl/
Klik hier voor meer informatie over Amsterdam Museum.

Naast haar functie als artistiek directeur is Schavemaker hoogleraar aan de UvA. In haar huidige onderzoek ‘Collecting in the City’ verzamelt zij vijf jaar lang verhalen voor Amsterdams 750 jarig bestaan in 2025.

Hier vind je meer rubrieken van musea online!

Tags Amsterdam Museum, musea, museum online

2020 Stories

Museum online: Museum de Fundatie

Berichtauteur Door Pienk de Gaay Fortman
Berichtdatum 9 mei 2020

In de periode 2007 – 2018 vertienvoudigde het aantal bezoekers van Museum de Fundatie van 30.000 naar 250.000 per jaar. De coronacrisis heeft deze toestroom op een halt gezet. Hoe gaat u met deze situatie om?

“We werken keihard met het team aan een spoedige heropening in de anderhalf meter systematiek op een manier die veilig is en die zorgt voor een plezierig museumbezoek. Bezoekers kopen online hun tickets en komen op een afgesproken tijd. In het museum hebben we een strak vormgegeven belijning aangebracht, die bezoekers door het museum heen leidt. We zorgen ervoor dat een bezoek aan de Fundatie vanaf 1 juni veilig én prettig is.”

Museum online

Sinds de coronacrisis licht het museum op Instagram dagelijks een kunstwerk uit de collectie toe. Vanwaar deze aanpak? Zet u deze koers in het post-corona tijdperk voort?

“Dit is het moment om dagelijks een werk uit de collectie te tonen omdat we geen aandacht meer vragen voor onze tentoonstellingen. Normaliter posten we op onze sociale media veel over lopende tentoonstellingen, maar nu richten we de ogen op onze eigen collectie. We zullen deze communicatielijn wat minder intensief voortzetten na heropening, omdat werk dan weer live te bewonderen is.”

Directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam Rein Wolfs biedt sinds de uitbraak online rondleidingen aan. U past deze formule echter al jaren toe om nieuwe tentoonstellingen te lanceren; in feite bent u een voorloper. Waarom kiest u voor deze vorm?

“Directeuren van kunstmusea die via de media rondleidingen verspreiden zijn al zo oud als de musea. Daarom voel ik mij geen voorloper. Ik vind het vooral leuk om bij het grote publiek onbekende kunstenaars uit onze collectie met een film te introduceren. Het is één van mijn grootste genoegens als er veel mensen komen kijken naar kunst die ze nog niet goed kennen. Zo ontdekken bezoekers nieuwe werelden.”

Kunst en engagement

ralph keuning — Ralph Keuning
foto Annabel Oosteweeghel

Tijdens uw interview met BNR in 2018 deelt u de ambitie om kunst te tonen met een politiek-maatschappelijk standpunt. Welk online initiatief gerelateerd aan corona vindt u een goed voorbeeld van geëngageerd kunstenaarschap?

“Daar blijf ik het antwoord schuldig. Wel vestig ik mijn hoop op geëngageerd kunstenaarschap in de aanloop naar de Tweede Kamer verkiezingen op 17 maart 2021. Geëngageerd opdrachtgeverschap hoort daar ook bij. Voor mij houdt dit in dat politieke partijen kunstenaars opdracht geven om hun ideologie te voorzien van daverend beeld en geluid, zodat wij als kiezers politieke toekomstbeelden aanraken en eventueel omhelzen. De kunstgeschiedenis staat bol van politiek geëngageerde schoonheid uit het verleden. Laat de kunsten juist nu er zoveel op het spel staat middenin het politiek discours bloeien.”

Op welke manier stimuleert de coronacrisis u na te denken over de rol van musea anno 2020?
“Dat houdt mij voortdurend bezig, ook los van de coronacrisis. Nederlandse musea zitten goed in hun rol. Ik vind dat de sector voortdurend in beweging is en ga ervan uit dat dit zo blijft. De uitdagingen zijn groot met betrekking tot identiteit, diversiteit, klimaat en internationalisering en corona maakt het ver over de grenzen denken alleen nog maar urgenter.”

Kijk voor meer informatie over het museum: https://www.museumdefundatie.nl/

Andere musea online artikelen lezen? Klik hier!

Tags musea, Museum de Fundatie, museum online