In een statige villa aan het museumplein voegt zich deze zomer een tijdelijk museum met vuurvergulde pendules. Hier stap je een andere wereld in. Een uitbundig sprookje vol goud en verhalen. Te zien is een bijzondere collectie van tachtig pendules uit de laat 18e en begin 19e eeuw. Het zijn uitbundige sculpturen uit de tijd van rococo tot empire. Klokken waren in die tijd een pronkstuk voor het interieur. De techniek van het vuurvergulden was op een hoogtepunt en de scènes om de klok heen vertellen verhalen van de goden, verre reizen en soms ook politiek. Tableau sprak met curator Caroline Rhodius.
Tijdloos
In een majestueuze villa aan het Museumplein in Amsterdam, met het Van Gogh Museum en Moco Museum als directe buren, wordt getimmerd, gezaagd en geverfd. Werklieden zijn druk in de weer om de voormalige bibliotheek van het Van Gogh Museum om te toveren tot een elegant klokkenpaleis. Tachtig Franse klokken uit de hoogtijdagen van de vuurverguld bronzen pendules zijn er tot eind oktober te bewonderen in de tentoonstelling ‘Once Upon a Time’.
naar Albrecht Dürer, ca. 1743-1749, vuurverguld en gepatineerd brons,
76×54,5×37,5cm (inclusief muziekbox). Foto © R. Gerritsen
De klokken – gemaakt tussen het einde van de 18e eeuw en het begin van de 19e eeuw – behoren tot de Parnassia Collectie. De eigenaar wil graag anoniem blijven. Zijn passie voor al dit moois mag wél aan de grote klok gehangen worden. Graag zelfs, want hij wil de schoonheid van de pendules met iedereen delen. Het gaat hem vooral om ‘de kast’: het vaak imposante beeldhouwwerk dat het uurwerk omlijst. De verzamelaar is gecharmeerd door de combinatie van de vergulde beelden, het gepatineerd zwart brons en het witte emaille van de wijzerplaat.
Curator van de tentoonstelling is Caroline Rhodius, zij is gespecialiseerd in het beheren van particuliere kunstcollecties. Ze legt uit waarom de klokken zo onovertroffen zijn. ‘In de 18e eeuw en het begin van de 19e eeuw was Frankrijk, en dan met name Parijs, toonaangevend op het gebied van smaak. Aan alle Europese hoven wilde men meubels en spullen uit Frankrijk. Daarmee liet je zien dat je stijl had, het stond voor luxe en exclusiviteit.’ Dat de kwaliteit van de Franse toegepaste kunst zo hoog was, heeft een duidelijke verklaring, zegt Rhodius. ‘In Frankrijk gold een heel streng gildesysteem. Als vakman mocht je alleen datgene doen waarvoor je was opgeleid. Zo’n opleiding kostte jaren voordat je meester was. De gilden waren strikt gescheiden; een bronsgieter mocht alleen bronsgieten, een vergulder alleen vergulden. Dat had als voordeel dat wat er door het gilde geproduceerd werd van extreem hoge kwaliteit was, maar aan de andere kant bemoeilijkte het het maken van een klok, omdat daar meerdere ambachten voor nodig zijn.
…verder lezen over vuurvergulde pendules? Bestel de nieuwe editie hier
Kijk voor meer informatie op: www.once-upon-a-time.amsterdam
