Vijftig jaar geleden overleed een van de beroemdste kunstenaars uit de 20e eeuw: Pablo Picasso. Daarnaast is het dit jaar de 75e verjaardag van de internationale Cobra-beweging. Beide wapenfeiten kan het Cobra Museum in Amstelveen natuurlijk niet zomaar aan zich voorbij laten gaan.
In ‘Terug naar de bron’ leren we meer over de kindertijd van de illustere man en zijn culturele achtergrond: welke rol speelden dans en theater in zijn werk? Een van zijn bekendste uitspraken is ‘Ieder kind is een kunstenaar. De moeilijkheid is er een te blijven als je groot wordt.’ Het kind zien we terug in de experimentele aard van de tentoongestelde tekeningen, keramiek en etsen.
Picasso werd geboren in Málaga, zijn vader was eveneens kunstenaar. Zijn eerste schilderij maakte Pablo in 1890, toen hij negen jaar oud was: een stierenvechter in de arena, gemaakt in olieverf. Een paar jaar later overleed zijn zusje Conchita aan difterie, het maakte veel indruk op de kunstenaar in spe en kwam later regelmatig terug in zijn schilderijen. Op zijn dertiende werd Picasso toegelaten aan de Academie voor Schone Kunsten in Barcelona: het voor de toelating vereiste werk, het tekenen van een torso, maakte hij in één dag in plaats van de maand die ervoor stond. Men was zo onder de indruk dat hij de eerste twee jaren van de studie meteen mocht overslaan.

Vervolgens kun je in de tentoonstelling ‘Grenzeloos vrij’ stilstaan bij de verwantschap van Cobra met vrije expressieve kunstenaars door de jaren heen. Zij zagen Picasso als een van hun grote voorgangers, naast Paul Klee, Joan Miró en Wassily Kandinsky. In deze expo is er werk van Appel, Constant, Corneille en Jorn te zien, maar ook bijvoorbeeld Munch, en hedendaagse kunstenaars als Jonathan Meese en Cecily Brown.
Juist door al deze schilderijen, sculpturen, werken op papier, foto’s en keramiek zo dichtbij elkaar te kunnen bekijken, zie je hoe universeel Cobra eigenlijk was. De kunstenaars die tot deze avant-gardebeweging behoorden vonden het essentieel om hun ideeën met anderen te delen. Daarvoor zochten ze naar gelijkgestemden, die mee konden in hun honger naar speelsheid, provocatie en experimenteren. Vanaf het begin waren er grote verschillen tussen de individuele kunstenaars van de groep. Ook hun artistieke ontwikkeling verliep totaal verschillend. Toch is het niet te ontkennen wat hun impact was op de schilder- en beeldhouwkunst, en hoe overtuigend de expressieve kracht van veel werken nog steeds is.
Grenzeloos vrij – Van Appel tot Picasso
De andere Picasso – Terug naar de bron
Cobra Museum
resp. tot en met 8 oktober en 17 september 2023
Meer lezen? Bestel een losse editie of haal hem in de winkel.