Er zullen weinig kunstliefhebbers zijn die de rauwe fotografie van Nan Goldin (1953) niet kennen. Weinig fotografen kunnen mensen zo in beelden vatten als zij. Neem de foto’s die ze schoot van de homoseksuele en trans-community’s van Boston in de jaren 70. Of de door drugs en geweld overspoelde straten van New York in de jaren 80, dat resulteerde in haar magnum opus: The Ballad of Sexual Dependency.
Goldin verliet zelf op haar dertiende het ouderlijk huis, getraumatiseerd door onder andere de zelfmoord van haar oudere zus. Door de lens van een camera, die ze op haar zestiende ontdekte, kon ze naar eigen zeggen de wereld ‘vanuit een veilige plek’ bekijken. In die wereld was nogal wat gaande op dat moment. Goldin: ‘Al sinds ik heel jong was, wilde ik high worden, een junkie zijn. Dat vind ik nu heel intrigerend. Deels kwam het denk ik door de tijdsgeest, de Beat-beweging en The Velvet Undergrond. Maar daarnaast had het voor mij ook iets te maken met een verlangen om zoveel te verschillen van mijn moeder als ik maar kon, zo ver weg mogelijk te komen van het burgerlijke leven waar ik vandaan kwam.’
Goldin, zelf biseksueel, richtte haar blik op gemarginaliseerde groepen. Zo fotografeerde ze slachtoffers van de AIDS-epidemie, waaraan ze zelf veel vrienden verloor. Een ervaring die haar een levenslange missie bezorgde: benadrukken dat de verschillen tussen mensen helemaal niet zo groot zijn als velen denken of beweren.
Iets minder bekend dan haar foto’s is hoe Goldin die beelden verwerkt tot filmmateriaal. In het Stedelijk zien we hier de eerste overzichtstentoonstelling van, in samenwerking met Moderna Museet uit Stockholm. Goldin maakte ruim een dozijn diavoorstellingen, die elk zijn samengesteld uit duizenden afbeeldingen. Die zijn zo afwisselend als beeld maar kan zijn. Portretten van haar vrienden, maar ook foto’s die teruggrijpen op haar jarenlange verslaving aan Oxycontin.
Dat laatste is de moeite waard om even verder in te duiken, want dit is het onderwerp waar Goldin de afgelopen jaren het meest mee in verband wordt gebracht. Goldin is de initiatiefnemer en het boegbeeld van de protesten tegen de Sacklers, een steenrijke familie die hun fortuin vergaarde met de zeer verslavende pijnstiller Oxycontin. Met donaties aan toonaangevende musea en kunstinstellingen probeerden de Sacklers goodwill te kweken. En daar had Goldin, die uit eigen hand had ervaren hoe schadelijk die pillen konden zijn, geen zin meer in. Ze richtte actiegroep Prescription Addiction Intervention Now (PAIN) op, ging voor dood liggen op de stoep van het Metropolitan Museum in New York en kreeg voor elkaar dat de naam Sackler nu grotendeels wordt gemeden in de kunstwereld.
Nan Goldin – This will not end well
Stedelijk Museum
7 oktober – 28 januari 2024
Meer lezen? Bestel een losse editie of haal hem in de winkel.
