Wij Nederlanders zijn een nijver volkje en wij staan wereldwijd bekend om onze grote artistieke bijdrage op het gebied van de schilderkunst. Echter onze kunstzinnige begaafdheid reikt een stuk verder dan dat. Wat te denken van ons prachtige Hollandse zilver? Hollands glorie op zijn best en enigszins onderbelicht in mijn optiek. In iedere taxatie kom ik wel een stukje zilver tegen. Meestal van generatie op generatie doorgegeven. Liggend in een kluis gewikkeld in plastic tasjes of fleurige Arbeid Adelt hoesjes, of prachtige feestelijke uitstallingen op tafels of in vitrinekasten.
Ik vang soms gemopper op over het poetsen, maar niemand kan ontkennen dat een prachtig stuk gepoetst zilver de feestvreugde verhoogt. Het is dan ook beslist een onderdeel van onze cultuur.
Nederlands zilver staat internationaal hoog aangeschreven. De ingetogen vormgeving en de ietwat sobere doorvoering van de stijlen en ornamentiek, maken ons zilver door de eeuwen heen aantrekkelijk. De kwaliteitsnorm van de gildes was strikt en daardoor is de kwaliteit zeer hoog. De marktwaarde blijft, uiteraard met hier en daar lichte fluctuaties, stabiel. We hebben relatief veel geproduceerd en in tegenstelling tot de landen om ons heen ook minder ingesmolten voor een oorlogskas of andere benodigde reserves. Ons politiek tolerante klimaat heeft ook een positieve rol gespeeld. Veel ‘expats’ zoals we ze tegenwoordig zouden noemen, werden in de 17e en 18e eeuw warm ontvangen en zij voelden zich thuis in onze maatschappij. Die intellectuele toevoer van kennis en uitwisseling bracht onze samenleving op een hoger plan en had een positieve invloed op de kwaliteit van het Nederlandse zilver.
ZWARTE THEEPOT
Ik werd begin dit jaar gevraagd om mondeling taxatie advies te geven. Ik werd ontvangen door een dame (in de negentig) en haar twee kinderen. Hoewel mevrouw in goede gezondheid verkeerde, wilde zij dat de kinderen goed voorbereid zouden zijn wanneer ze er niet meer zou zijn. Het meeste antiek bestond uit gedateerde eikenhouten meubelen, wat grafiek, porselein en een paar aardige schilderijen. Toen ik mijn bezoek aan het afronden was vroeg ik of zij ook nog zilver had. De dame knikte licht afkeurend en liet weten dat ze een hekel aan poetsen had. Er schoot haar te binnen dat ze nog een lelijk zwart theepotje had maar nu ik er toch was kon ik er wel een blik op werpen. Ik kreeg een klein bachelor theepotje in de hand gedrukt. Werkelijk helemaal zwart, van onder tot boven geoxideerd en in geen vijftig jaar gepoetst. Ik heb werkelijk zelden zo’n zwarte theepot gezien!
De keuren zagen er mooi geslagen uit en toen ik goed keek zag ik het meesterteken van de bekende Amsterdamse zilversmid Johannes Schiotling (1730-1799) staan. Mijn hart sloeg over en ik liet hen weten dat deze zilversmid tot het topsegment behoorde. Zijn werken staan onder meer in het Rijksmuseum. Ik adviseerde hen, wanneer ze het niet meer wilden houden, een gerenommeerde zilverexpert te raadplegen. Immers zo’n object dient met aandacht en zorg gekoesterd te worden. Ze waren uiteraard behoorlijk verrast en ik was blij dat ze zo open waren om mijn advies ter harte te nemen. Ze besloten toch een poetsbeurt te wagen. Trouvailles bestaan nog steeds.
ZILVER ALS BALSEM VOOR DE ZIEL
Zilver blijkt door de jaren heen een goede investering te zijn maar het is van belang om te weten waarin en waarom je investeert. Net als bij alle andere kunstvormen moet je het kopen omdat je het mooi vindt. Cruciaal is om zeker bij importante stukken zilver een expert op dit gebied in de arm te nemen. Hij kan het kaf van het koren scheiden. Een mooi stuk zilver scoren via internet is een moeilijke opgave en is beslist niet voor iedereen weggelegd. Goede kennis en de juiste zilverboeken zijn hiervoor onontbeerlijk.
Door onze reislust, koopmansverbindingen en immigratie telt Nederland ook op internationaal gebied mee. Nederlands zilver wordt over de hele wereld verzameld. Kwaliteit loont immers altijd! Nederlanders hebben stiekem een emotionele band met zilver en wij zijn trots zijn op ons cultuurgoed. Ik sluit mij graag aan bij de woorden van Opa Sik, de grootvader van zilverexpert Jacob J. Roosjen bij wie ik ooit deelnam aan zijn zilverklasje (georganiseerd door de Federatie TMV), die op zijn beurt weer de woorden van zijn grootvader de dirigent Anton Tierie citeerde: ‘Op een sinaasappelkistje kun je zitten maar je hebt kunst nodig om vervolgens te genieten’. Mooi zilver is een balsem voor de ziel, genieten dus!
Op de hoogte blijven van de ontdekkingen van Edel van Utenhove? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!
